Aşağıdaki video, sonuçların yeniden yayınlanmaya başlanacağı tarihe kadar sitede bulunması maksadıyla hazırlanmış, genel bir videodur. Herhangi bir robotun geçmiş işlemlerini göstermek amaçlı ayrıntılar yer almamaktadır. Son bir video olarak paylaşılmıştır.
SAYFANIN DEVAMI TASLAK METİNDİR
3
PİYASALARI
50SORUDA
FOREKS
ÜLKELERİN para birimlerinin
karşılıklı değiştirildiği, diğer bir
değişle farklı dövizlerin spot
olarak alınıp satıldığı işlemleri
kapsayan foreks piyasaları,
5 trilyon doları aşkın işlem
hacmiyle dünyanın en likit piyasası
olarak kabul ediliyor.
Finansal piyasa oyuncularının
her zaman ilgi odağında olmuş
olan bu piyasalara ulaşım son
yıllardaki teknolojik gelişmelerle
iyice kolaylaştı. Buna paralel
olarak, küçük portföylü bireysel
yatırımcılar bilgisayar veya mobil
cihazları aracılığıyla döviz
paritelerinde ciddi montanlarda işlem yapmaya başladılar.
Foreks işlemlerinin Türkiye’de 2011 yılında SPK mevzuatı kapsamına alınması
hem yatırımcıların mağdur olmadan işlem yapabilmelerini, hem de sektördeki rekabetin
sağlıklı bir şekilde işleyebilmesini sağladı. Güvenin artmasıyla Türk
yatırımcıların yaptığı foreks işlem hacmi her geçen gün büyüdü.
Zamanla yatırımcıların foreks piyasası konusunda daha fazla bilgilenerek daha
bilinçli hareket ettiklerini, işlemlerin işleyişine daha hakim olduklarını ve riskleri
daha iyi tarttıklarını gözlemliyoruz. İş Yatırım olarak, foreks piyasasının
yatırımcılara daha iyi tanıtılıp anlatılmasıyla işlemlerin daha sağlıklı yapılacağını
düşünüyor, bu nedenle bu alandaki bilgilendirme çalışmalarına ayrı bir önem veriyoruz.
Bunun bir sonucu olarak da bu piyasalar hakkında temel bilgiler içeren
“50 soruda Foreks Piyasaları” kitapçığının ikincisini hazırlamış bulunuyoruz.
Umarız hazırladığımız bu ikinci kitapçık, foreks piyasalarıyla ilgilenen
yatırımcılara faydalı olur.
Can Pamir
İş Yatırım Pazarlama Müdürü
4
50 Soruda
Foreks Piyasaları
1) Foreks işlemleri ne demektir?
Foreks işlemleri (Foreign Exchange veya FX işlemleri) ülkelerin para
birimlerinin birbirlerine olan görece değerlerinin spot olarak alınıp satıldığı
ve genelde kaldıraç içeren işlemlerdir.
2) Türkiye’de foreks işlemleri yasal olarak ne zaman başlamıştır?
Uzunca bir süre kesin bir yasal mevzuat kapsamında bulunmayan foreks
işlemleri, 27.08.2011 tarihli ve 28038 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) Seri:V, No:125 sayılı “Kaldıraçlı Alım
Satım İşlemleri Ve Bu İşlemleri Gerçekleştirebilecek Kurumlara İlişkin
Esaslar Hakkında” tebliğ ile SPK mevzuatı kapsamına alınmıştır. Tebliğ ile
bu işlemlere aracılık edebilecek kuruluşların sahip olması gereken özellikler,
hizmet çeşitleri, yapılacak işlemlerin özellikleri vb konular belirli bir
yasal mevzuata bağlanmıştır.
3) Dünyada foreks piyasalarının büyüklüğü ne kadar?
Günlük 5 trilyon doları aşan işlem hacmiyle dünyanın en likit piyasası
konumundadır.
5
4) Türkiye’de foreks işlemlerinin büyüklüğü ve öngörülen
hedef nedir?
İşlemlerin SPK mevzuatı kapsamına alınmasını takiben Türk yatırımcıların
yaptığı foreks işlem hacmi her geçen gün artarak günlük 5 milyar doları
geçmiş bulunuyor. Bu trendi ve global foreks piyasalarındaki hacimleri
dikkate aldığımızda, bu piyasanın Türkiye’de çok daha gelişeceğini rahatlıkla
söyleyebiliriz. Ancak, işlem hacminin ulaşacağı seviye olarak bir
rakam vermek kolay değildir. Çünkü piyasalardaki gelişmelere bağlı olarak
dalgalı bir seyir söz konusudur.
5) Herkes bu piyasada işlem yapabilir mi?
Sizce kimler bu piyasada işlem yapmalı?
Yasal olarak yatırım hesabı açmasında bir kısıt olmayan herkes bu piyasada
işlem yapabilir. Ancak doğası itibariyle foreks piyasaları volatilitesi
yüksek, ekonomik ve siyasi gelişmelere hayli duyarlı olduğu için bu gelişmelere
çok hızlı ve çok yüksek fiyat hareketleriyle reaksiyon verebilir. Dolayısıyla
bu yüksek volatilitenin bilincinde olan ve kısa süre içerisinde büyük
fiyat değişikliklerini tolere edebilecek yatırımcıların foreks piyasalarında
işlem yapmaları sağlıklı olacaktır.
6
7
6)İşlemlerde bir alt limit var mı?
Herhangi bir yasal alt limit bulunmuyor. Ancak kurumlar farklı işlem veya
hesap açılış alt limitleri uygulayabilir.
7) Bu piyasada işlem yapmak isteyenler kendini nasıl hazırlamalı?
Foreks piyasalarında işlem yapmak isteyen yatırımcılar bu piyasanın işleyiş
detaylarını iyi öğrenmeliler. İşlem koşulları, pozisyon-teminat-kâr/zarar
ilişkisini, bu ilişkinin fiyat değişikliklerinden nasıl etkilenebileceğini
çok iyi anlayıp işlemlerini ve stratejilerini bu bilgiler doğrultusunda planlamalılar.
8) Bu piyasa yatırım amaçlı kullanılabilir mi?
Yatırımcılar genelde nasıl kullanıyor?
Bu piyasa yatırım veya hedge amaçlı olarak kullanılabilir. Ancak, foreks
piyasasının SPK regülasyonuna girmesinden önce bu alanda belirli bir yatırımcı
kitlesi oluşmuş ve yatırımcılar belli alışkanlık ve tecrübe edinmiş
bulunuyor. Kaldıraç sayesinde, küçük teminatlarla büyük işlem hacimleri
yapmak mümkündür. Dolayısıyla küçük portföye sahip, günlük olarak sık
8
işlem yapan ve ağırlıklı olarak bireysel olan yerli bir müşteri kitlesi var. Bu
yatırımcıların diğer bir özelliği de foreks işlemleri dışındaki diğer sermaye
piyasası işlemleriyle pek ilgilenmemeleri ve foreks’e konsantre olmalarıdır.
9) İşlem yapılacak kurumu seçerken yatırımcı nelere dikkat etmeli?
SPK mevzuatında “Kaldıraçlı Alım-Satım İşlemleri” kapsamında bulunan
foreks piyasasında işlem yapmaya başlamadan önce çalışmayı düşündüğünüz
kurumun yapmak istediğiniz sermaye piyasası işlemlerine ilişkin
‘yetki belgesi’ olup olmadığını kontrol etmeniz gerekir. İşlemlere başlamadan
önce çalışılacak kurumun nasıl hizmet verdiğinin öğrenilmesi de sağlıklı
olacaktır. Buna ek olarak, işlemler elektronik platformlar üzerinden
yapıldığı ve hafta içi bu piyasalar 24 saat açık olduğu için yatırımcılar, kullanımı
kolay, güvenli elektronik platformları sunabilen ve devamlı etkin
destek sağlayabilen güvendikleri kurumları tercih etmeliler.
10) Foreks piyasasının yatırımcı açısından avantajları neler?
Foreks piyasasını cazip kılan avantajları, yüksek likidite, kaldıraç olanağı,
emir çeşitliliği, birçok farklı enstrüman da işlem yapma olanağı, kolay
ulaşım, çift yönlü işlem olanağı ve görece olarak düşük işlem masrafı olarak
sıralayabiliriz.
Yüksek likidite: Günlük 4-5 trilyon dolar civarı bir işlem hacmi ile foreks
dünyanın en likit piyasası konumundadır. Yüksek işlem hacmi nedeniyle
spekülasyon ve manipülasyon oluşması çok zordur.
Kaldıraç olanağı: Foreks’te alım-satım yaparken belirli bir teminat yatırarak
teminatınızdan daha büyük miktarlarda işlem yapabilirsiniz.
Emir çeşitliliği: İşlemleriniz sırasında verebileceğiniz emirlerde sağlanan
çeşitlilik sayesinde zararınızı sınırlayabilir veya kârınızı ayırabilirsiniz.
Bir çok farklı enstrüman: Foreks piyasalarında bir çok farklı parite bulunduğundan
çok değişik döviz çiftlerinde işlem yapma olanağınız bulunuyor.
Kolay ulaşım: Elektronik platformlar sayesinde internete bağlanabildiğiniz
her yerden, farklı cihazları kullanarak (dizüstü bilgisayar, akıllı telefon,
tablet bilgisayar vs.) piyasalara ulaşabilir, kolaylıkla işlem yapabilirsiniz.
9
İki yönde de işlem yapma olanağı: Foreks piyasalarında, fiyatların her
iki yöne gidişinde pozisyon alabilir ve kazanç sağlayabilirsiniz. Sadece fiyatlar
yükselirken değil, düşerken de kazanma olanağınız vardır.
Düşük işlem masrafı: Foreks piyasalarında likidite yüksek olduğu için
alış-satış fiyat farkları düşük olup, ek işlem ücret ve komisyonlar az ve sınırlıdır.
11) Kaldıraç oranı ne demek?
Yatırımcının koyduğu teminat miktarının kaç katına kadar pozisyon alıp
işlem yapılabileceğini belirleyen orandır.
12) Dünyada foreks piyasasında kaldıraç oranı ne kadardır?
Ülkeden ülkeye değişmekte olup oranın 1’e 400’e kadar çıktığı bilinmektedir.
Bununla beraber Japonya ve ABD’de çıkartılan yeni yasalarla kaldıraç
oranları zorunlu olarak düşürülerek sınırlandırılmıştır.
13) Türkiye’de kaldıraç oranı ne kadar?
Türkiye’de mevzuat en fazla 1’e 100 kaldıraç oranına izin vermektedir.
10
14) Kaldıraç oranı ile yapılan bir işleme örnek verebilir misiniz?
Örneğin, 1’e 100 kaldıraç oranının olduğu bir sistemde yatırımcı 5.000
dolar teminat koyarak, 500.000 dolara kadar pozisyon alabilir.
15) Kaldıraçlı işlemlerde nelere dikkat etmek gerekir?
Kaldıraç, teminatınızdan çok daha fazla miktarda pozisyon almanızı sağlar.
Dolayısıyla yatırımcılar kaldıraç kullanımını iyi ayarlamalıdır. Günlük
hayattan bir benzetme yapmak gerekirse, hepimizin kullandığı arabalar saatte
150-160 kilometre hız yapabilir ama arabalar devamlı bu hızlarda kullanılmaz.
Hız, yol, trafik, hava şartları vs’ye göre ayarlanır. Kaldıraç kullanımında
da benzer bir mantık uygulanmalıdır. Mevzuat ve sistem 1:100’e
kadar izin veriyor diye kaldıracı her zaman maksimumda kullanmak riskli,
hatta yanlış olacaktır. Piyasadaki gelişmelere, yatırım yapılan döviz paritesinin
cinsine, ekonomik gelişmelere vs’ye bağlı olarak kaldıraç oranı ayarlanmalıdır.
11
16) Aracı kuruma ne kadar teminat yatırılıyor ve bu nerede
saklanıyor?
Yatırımcılar yapmayı planladıkları işlem hacmi ve işlem büyüklüğüne
bağlı olarak teminat yatırmalılar. Teminatlar Takasbank’ta saklanıyor.
17) İşlem gerçekleştirmek için her seferinde aracı kuruma
gitmek gerekiyor mu?
Hayır. İşlemlerin hemen hemen hepsi bilgisayar veya akıllı cihazlar aracılığıyla
elektronik ortamda verilen emirlerle gerçekleştirilmektedir.
12
18) Dünyada en çok hangi ürünlerin işlemleri tercih ediliyor?
Ülkeden ülkeye farklılık gösterse de spot euro/dolar ve ons/altın işlemleri
en çok tercih edilen işlem türleridir.
19) Türkiye’de en çok hangi ürünlerin işlemleri tercih ediliyor?
Türk yatırımcısı ağırlıklı olarak euro/dolar, ons/altın ve dolar/TL işlemlerini
tercih ediyor.
20) Bu piyasada kaç farklı ürün var?
Bu piyasada farklı para birimlerinin birbirlerine karşı olan değerlerine
ek olarak spot altın ve gümüş işlemleri de bulunuyor. Teorik olarak bütün
konvertibl dövizlerde, altın ve gümüşte işlem yapmak mümkün olmakla
beraber pratikte ürün çeşitliliği kurumdan kuruma farklılık gösteriyor.
13
21) Foreks piyasasının çok riskli olduğu söyleniyor.
Riski minimize etmenin bir yolu var mı?
En temel riskler yüksek volatilite, kaldıraç ve uzun işlem saatleri olarak
özetlenebilir. Foreks piyasalarının volatilitesi yüksektir, ekonomik ve siyasi
gelişmelere hayli duyarlıdır ve bu gelişmelere çok hızlı ve çok yüksek fiyat
hareketleriyle reaksiyon verebilirler. Bunun üzerine küçük teminatlarla
büyük pozisyon alma imkanını sunan yüksek kaldıraç oranı da eklenince,
kısa zamanda ciddi zararlar yaşanması gibi önemli bir risk ortaya çıkmaktadır.
Dolayısıyla yatırımcılar kaldıraç kullanımında çok dikkatli olmalıdır.
Piyasadaki gelişmelere, yatırım yapılan döviz paritesinin cinsine, ekonomik
gelişmelere vs’ye bağlı olarak kaldıraç oranı ayarlanmalıdır. Ayrıca
14
bu kadar volatil ve gelişmelere yüksek duyarlılık gösteren bu piyasalarda
yapılan işlemlerin ve tutulan pozisyonların yakından ve sıkı bir şekilde takibi
çok önemlidir. İşlem saatleri uzun olduğu için gecelik bırakılan pozisyonlarda
yatırımcılar olası olumsuz gelişmelere karşı zararlarını sınırlandırmalı
ve mutlaka ‘zararı durdur’ emirlerinden faydalanmalıdır.
22) Yatırımcı foreks piyasasında gerçekleştirdiği işlemleri
nasıl takip edebilir?
Yatırımcılar foreks piyasasında yaptıkları işlemleri kullandıkları elektronik
platformlar veya işlem yaptıkları kurumlardaki temsilcileri aracığıyla
takip edebilirler.
23) Türkiye’de önümüzdeki dönemde foreks piyasalarında
nasıl gelişmeler bekliyorsunuz?
Piyasaya yeni oyuncuların geleceğini ve bunun da toplam işlem hacmini
arttırıcı bir etkisi olacağını düşünüyoruz. Dolayısıyla pazar payı oranlarında
değişiklikler olsa bile toplam pastanın büyümeye devam edeceğini tah-
15
min ediyoruz. Ayrıca dolar/euro, dolar/TL ve ons/altın paritelerine yoğunlaşmış
olan işlemlerin daha farklı paritelere de yayılması ve fiyat rekabetinin
artması şaşırtıcı olmayacaktır. Gelir çeşitliği az olup forekse yoğunlaşmış
kurumların bu durumdan olumsuz etkilenmeleri söz konusu olabilir.
24) Türkiye’de bu piyasada işlem saatleri nedir?
Foreks piyasaları haftanın 5 günü 24 saat açıktır. Saat farklılığından dolayı
Türkiye saatiyle pazarı pazartesine bağlayan gece başlayan işlemler cuma
gecesi 23.00’e kadar sürer.
25) Foreks işlemlerinde aracı kurumlara ne kadar
komisyon ödeniyor?
Kurumların uygulamaları birbirinden farklılık göstermektedir. Ancak
genel uygulama işlemlerde direkt yüzdesel bir komisyon almak yerine, alışsatış
fiyatları arasındaki fark (spread) üzerinden gelir elde edilmesi şeklindedir.
26) İşlemlerde kullanılan teminat çeşitleri nelerdir?
İşlemlerde kullanılan teminatlar üç ana başlıkta toplanabilir:
Gerekli teminat: Bir pozisyon açabilmeniz için hesabınızda olması gereken
minimum para miktarıdır. Gerekli teminat miktarı aşağıdaki formülle
hesap edilebilir.
Serbest teminat: Bir pozisyon açtıktan sonra hesabınızda kullanabileceğiniz
para miktarıdır. Serbest teminat, bakiyenizden ödediğiniz toplam teminat
miktarının çıkarılmasından sonra kar veya zararın eklenmesiyle belirlenir
ve anlık olarak değişir.
16
Kullanılan teminat: Mevcut pozisyonunuzu açık tutmanız için aracı kurumunuzun
bloke ettiği para miktarıdır. Bu bakiyeyi mevcut pozisyonunuzu
kapatmadan kullanamazsınız.
27) Foreks piyasasında işlem fiyatlarında kullanılan
belli başlı kavramlar ve terimler hakkında bilgi verebilir misiniz?
Foreks piyasalarındaki fiyatlamalarda temel olarak kotasyon, spread,
alış fiyatı ve satış fiyatı en sık kullanılan terimlerdir.
Kotasyon: Bir döviz paritesine ilişkin piyasada bulunan fiyat çiftidir. Kotasyonda
döviz çifti içindeki birinci dövize ‘baz döviz’, ikincisine ise ‘karşıt
döviz’ denir.
Spread: Yatırımcı döviz çiftini tam olarak piyasa değeriyle alıp satamaz.
Döviz çifti için iki fiyat verilir (satış-alış). Bu iki fiyat arasındaki farka
‘spread’ veya ‘kur farkı’ denir.
Alış fiyatı: Likidite sağlayıcı veya fiyat yapıcı aracı şirketin almaya razı
olduğu fiyattır. Yani yatırımcının satış yapabileceği fiyatı gösterir.
Satış fiyatı: Likidite sağlayıcı veya fiyat yapıcı aracı şirketin satmaya razı
olduğu fiyattır. Yani yatırımcının alış yapabileceği fiyatı gösterir.
17
28) İşlemlerde kullanılan ‘baz para birimi’ ve ‘karşıt para birimi’
kavramlarını açıklar mısınız?
Bir para birimi çiftinde kote edilen ilk para birimine ‘baz para birimi’ (ya
da baz döviz), diğer para birimine de ‘karşıt para birimi’ (ya da karşıt döviz)
denir. Örneğin euro/dolar paritesinde euro baz döviz olurken, dolar
karşıt dövizdir.
29) ‘Baz para birimi’ ve ‘karşıt para birimi’ uygulamada
ne gibi farklılıklar yaratır?
Baz para birimi işlemin temel para birimi olarak kabul edilip işlem büyüklüğünün
birimi olurken, karşıt döviz kâr ya da zararın hesaplandığı para
birimi olacaktır.
30) ‘Piyasa emri’ ne demektir?
Piyasada oluşmuş o andaki fiyattan verilen alış ya da satış emridir. Emir,
aracı kurum tarafından anında yerine getirilmeye çalışılır.
18
31) ‘Buy stop’ ne demektir?
Piyasada işlem görmekte olan fiyatın daha da üstünde bir fiyatla alış işlemine
girmek için kullanılır. Yatırımcının belirlemiş olduğu direnç noktasının
kırılması halinde piyasanın daha da yukarı gideceğine inanılması durumunda
kullanılan bir emir türüdür.
32) ‘Sell stop’ ne demektir?
Piyasada işlem görmekte olan fiyatın daha da altında bir fiyatla satış işlemine
girmek için kullanılır. Yatırımcının belirlemiş olduğu destek noktasının
kırılması halinde piyasanın daha da aşağı gideceğine inanılması durumunda
kullanılan bir emir türüdür.
19
33) ‘Buy limit’ ne demektir?
Fiyatın şu anki seviyesinden daha düşük bir seviyeye gelmesi durumunda
aktif hale gelecek olan alış emrine denir. Yatırımcı bu emri vererek istediği
fiyata düşen parite çiftinin bu seviyeden dönerek tekrar yükselişe geçeceğini
düşünmektedir.
34) ‘Sell limit’ ne demektir?
Fiyatın şu anki seviyesinden daha yüksek bir seviyeye gelmesi durumunda
aktif hale gelecek olan satış emrine denir. Yatırımcı bu emri vererek istediği
fiyata yükselen parite çiftinin bu seviyeden dönerek tekrar düşüşe
geçeceğini düşünmektedir.
20
35) ‘Kârı al’ ve ‘zararı durdur’ emirleri ne demektir?
Nasıl kullanılır?
‘Kârı al’ ve ‘zararı durdur’ emirleri yatırımcıların risklerini sınırlamaları
açısından önemli emirlerdir. Belirli bir kâr veya zarar seviyesine ulaşınca
pozisyonların otomatik olarak kapatılmasını sağlar.
Kârı al: Açık olan işlemi önceden belirlenmiş bir fiyattan kapayıp kâr elde
etmek amacıyla verilen emirlerdir.
Zararı durdur: Zararı sınırlamak amacıyla açık olan işlemi belirli bir fiyattan
kapatmak için verilen emirlerdir.
21
22
36) Gün sonunda açık pozisyon bırakmak riskli midir? Bu risk
için bir şey yapılabilir mi?
Foreks piyasaları dünyada 24 saat işlem gördüğü için eğer açık pozisyonunuz
kalıyorsa gece sizin uyuduğunuz bir saatte olacak olumsuz bir gelişme
ciddi zararlara neden olabilir. Bu nedenle gün sonunda açık kalan pozisyonlar
konusunda çok dikkatli olunmalı ve mutlaka zararı durdur emirleriyle
doğabilecek zararlar sınırlandırılmalıdır.
37) Herhangi bir para biriminde uzun pozisyon ve kısa
pozisyon ne demektir?
Foreks piyasasında bir para birimini diğer para birimiyle alıp satabilirsiniz.
Bir döviz satın aldığınızda o dövizde ‘uzun’ pozisyonda, bir dövizi sattığınızda
ise ‘kısa’ pozisyonda olursunuz. Örneğin, euro alıp karşılığında
dolar satarsanız (verirseniz) euro’da uzun, dolarda kısa pozisyonda olursunuz.
Döviz işlemlerindeki simetri sebebiyle her zaman bir dövizde uzun,
diğerinde kısa pozisyondasınızdır.
38) Herhangi bir döviz paritesinde ‘alış yapmak’ ya da
‘satış yapmak’ ne demektir?
Bir döviz paritesinde ‘baz para’ biriminin ‘karşıt para’ birimi karşısında değer
kazanacağını düşünerek satın alınması için yapılan işleme, ilgili döviz paritesinde
‘alış yapmak’. Karşıt para biriminin değer kazanacağını düşünerek
‘baz para’ biriminin satılması işlemine ise ilgili paritede ‘satış yapmak’ denir.
39) Euro/dolar paritesinde uzun pozisyon açılışı için
bir örnek verebilir misiniz?
Eğer yatırımcı euro/dolar paritesinde ‘uzun pozisyon’ alıyorsa, euro’nun
dolar karşısında değer kazanacağını düşünüyor demektir. Ve euro/dolar
paritesinde ‘alış’ yapması gerekir. Bu işlem aşağıdaki şekilde olduğu gibi
özetlenebilir.
23
Varsayılan koşullar:
Kaldıraç oranı = 1:100
Euro/dolar alış fiyatı = 1.30851
İşlem detayları:
İşlem yapılacak parite: Euro/dolar
Alınacak pozisyon: Euro uzun – dolar kısa
Yapılacak işlem: Alış
Baz döviz: Euro
Karşıt döviz: Dolar
İşlem tutarı: 100,000 euro
İşlem maliyeti: 1.30851 dolar
Gerekli teminat: 1,308.51 dolar (veya 1,000 euro)
Bu işlemle yatırımcı, euro/dolar paritesinde alış yaparak 1,308.51 fiyattan
100.000 euroluk uzun pozisyon almıştır. İşlem için yatırımcının vermesi
gereken teminat 1,308.51 dolar olup, yatırımcı paritenin yukarı gitmesi
yani euro’nun dolar karşısında değer kazanması durumunda kar edecektir.
40) Açılan bir pozisyon nasıl kapatılabilir?
Bir örnek verebilir misiniz?
Açılan bir pozisyon aynı miktarda ters pozisyon alarak kapatılabilir. Örneğin,
euro/dolar paritesinde 100.000 euro’luk ‘alış’ yapmış olan bir yatırımcı,
aynı paritede 100.000 euro’luk ‘satış’ yaparak pozisyonu kapatabilir.
24
Örnek olarak 39’uncu soruda açılmış olan pozisyonun kapatılışı şu şekilde
özetlenebilir:
Varsayılan koşullar:
Mevcut pozisyon: Euro uzun – dolar kısa
Mevcut pozisyon büyüklüğü: 100,000 euro
Maliyet: 1.30851
Euro/dolar satış fiyatı: 1.30873
Kaldıraç oranı = 1:100
İşlem Detayları:
İşlem yapılacak parite: Euro/dolar
Alınacak pozisyon: Euro kısa – dolar uzun
Yapılacak işlem: Satış
Baz döviz: Euro
Karşıt döviz: Dolar
İşlem tutarı: 100,000 euro
Satış fiyat: 1.30873 dolar
Oluşan kar: (1.30873-1.30851) x 100,000 = 22 dolar
Bu işlemle yatırımcı, euro/dolar paritesinde satış yaparak 1.30851 fiyattan
almış olduğu 100.000 euro’luk uzun pozisyonu 1.30873 fiyattan ters işlemle
kapatmıştır. Kapatma işleminin paritesi açılışa göre daha yüksek olduğundan,
yatırımcı kâr etmiştir.
25
41) Dolar/TL paritesi üzerinde yapılan ve TL yönlü pozisyon aldıracak
bir işlem örneği verir misiniz?
Varsayılan koşullar:
Yatırımcı TL’nin dolar karşısında değer kazanacağını düşünmektedir.
Yatırımcı 100.000 dolarlık pozisyon almak istemektedir
Kaldıraç oranı = 1:66.66
Dolar/TL satış kuru: 1.79659
İşlem detayları:
İşlem yapılacak parite: Dolar/TL
Alınacak pozisyon: Kısa
Yapılacak işlem: Satış
Baz döviz: Dolar
Karşıt döviz: TL
İşlem tutarı: 100,000 dolar
Satış fiyatı: 1.79659 TL
Gerekli teminat: 1.500 dolar (ya da 2,694.89 TL)
Bu işlemle yatırımcı dolar/TL paritesinde satış yaparak 1.79659 fiyattan
100.000 dolarlık kısa pozisyon almıştır. İşlem için yatırımcının vermesi gereken
teminat 1.500 dolar olup, yatırımcı paritenin aşağı gitmesi yani
TL’nin dolar karşısında değer kazanması durumunda kâr edecektir.
26
42) Yatırımcı 41’inci sorudaki pozisyonunu
kapatmak için ne yapmalıdır?
Yatırımcının bu pozisyonu kapatmak için dolar/TL paritesinde 100.000
dolarlık alış yapması gerekmektedir.
41’inci soruda açılmış olan pozisyonun kapatılışı şu şekilde özetlenebilir:
Varsayılan koşullar:
Mevcut pozisyon: Dolar kısa – TL uzun
Mevcut pozisyon büyüklüğü: 100.000 dolar
Maliyet: 1.79659
Dolar/TL alış fiyatı: 1.79755
Kaldıraç oranı = 1:66.66
İşlem detayları:
İşlem yapılacak parite: Dolar/TL
Alınacak pozisyon: Uzun
Yapılacak işlem: Alış
Baz döviz: Dolar
Karşıt döviz: TL
İşlem tutarı: 100.000 dolar
Alış fiyatı: 1.79755 dolar
Oluşan zarar: (1.79755-1.79659) x 100.000 = 96 TL
Bu işlemle yatırımcı dolar/TL paritesinde satış yaparak 1.79659 fiyattan
almış olduğu 100.000 dolarlık kısa pozisyonu 1.79755 fiyattan ters işlemle
kapatmıştır. Kapatma işleminin paritesi açılışa göre daha düşük olduğundan
yatırımcı zarar etmiştir.
27
43) Foreks piyasasında standart işlem birimi var mıdır?
Foreks piyasalarında işlem birimi olarak genellikle ‘lot’ kullanılır. Standart
lot büyüklüğü 100.000 birimdir. 100.000 birim çoğunlukla 100 K olarak
kısaltılmaktadır.
44) Foreks işlemlerinden elde edilen kârdan vergi ödeniyor mu?
Foreks işlemlerinden elde edilen gelirler vergiye tabidir. Bu işlemlerden
elde edilen gelirler VUK Geçici 67. madde kapsamında olmayıp, beyana
tabidir.
45) Vergi beyanının hesaplanmasını kim yapıyor?
Beyannamenin hazırlanıp bildirilmesi yatırımcının sorumluluğundadır.
28
29
46) Yatırım yapacaklara en önemli uyarılarınız ne olur?
Yatırımcılar, her döviz paritesinin işleyiş ve davranış özelliklerinin farklı
olabileceğini bilmeliler. Her döviz paritesinin (her ne kadar operasyonel
işleyişte benzerlik gösterse ve fiyat hareketlerinde bir korelasyon olsa da)
kendine özgü bir işleyişi, etkilendiği ekonomik/finansal/politik gelişme ve
bu gelişmelere reaksiyon biçimi vardır. Örneğin, euro/dolar paritesinde işlem
yapan bir yatırımcı, aynı yatırım alışkanlıkları ve stratejisini doğrudan
pound/dolar paritesinde kullanmamalıdır. Paritelerin kendilerine has özellikleri,
pozisyon-teminat-kâr/zarar ilişkileri hakkında yeterli tecrübe edinilmesi
gerekir.
30
47) Yatırımcılar foreks piyasalarını mı, yoksa hisse senedi,
tahvil-bono vs gibi piyasaları mı tercih etmeliler?
Her piyasanın kendine has işleyiş özellikleri ve farklı yatırım araçları bulunur.
Önemli olan bu özellikleri iyi bilmek ve yatırım stratejinize, tarzınıza
ve tecrübenize uygun araçları seçmektir. Bu araçlar seçilirken ekonomik
ve finansal gelişmeler de göz ardı edilmemeli ve uzman görüşlerinden faydalanılmalıdır.
48) İş Yatırım olarak sizin foreks işlemi yapmak
isteyen yatırımcılara yönelik özel bir programınız var mı?
İş Yatırım olarak yatırımcıların foreks piyasalarında işlem yapmalarına
yönelik olarak TradeMaster FX elektronik platformunu geliştirdik. Trade-
Master FX ile bu piyasalara 24 saat ulaşabilir, birçok farklı parite çiftinde,
altında ve gümüşte işlemlerinizi kolay ve hızlı bir biçimde kaldıraç kullanarak
yapabilirsiniz. Metatrader tabanlı TradeMaster FX ile spot piyasada işlem
yapılan tüm parite çiftleri, altın ve gümüşte anlık verilere ulaşabilir, bu
veriler üzerinde farklı görsel ve istatistiki analizler yapabilir ve finansal piyasalarla
ilgili haber akışına erişebilirsiniz.
TradeMaster FX’i daha yakından tanımak, işleyişini görmek için hesap
açmanıza da gerek yok. www.trademasterfx.com.tr adresinden TradeMaster
FX’in demo versiyonunu, bilgisayarınıza veya mobil cihazınıza yükleyip
deneme işlemleri gerçekleştirebilirsiniz.
31
32
49) Yatırımcılar foreks konusunda kendilerini
nasıl geliştirebilirler?
Şirketler hem mevcut yatırımcılarına, hem de foreks piyasasıyla ilgilenen
potansiyel yatırımcılara eğitim ve tanıtım faaliyetlerinde bulunmaktalar. İş
Yatırım olarak foreks piyasasının yatırımcılara tanıtılması ile ilgili çalışmalarımız
sürüyor. Bu tanıtımlardaki amacımız piyasanın işleyişini ve işlemlerin
özelliklerini anlatırken, risklerin de iyi anlaşılmasını sağlamak. Bu piyasalar
hakkında yatırımcıların bilinçlenmelerini sağlamak amacıyla foreks
işlemleri için özel olarak oluşturduğumuz www.trademasterfx.com.tr internet
sitesinde önemli bilgilendirmelerde bulunuyoruz. Yazılı anlatımların
yanı sıra, özel olarak hazırladığımız ders nitelğindeki eğitim videolarıyla
foreks piyasalarının işleyişi, emir tipleri, riskleri, TradeMaster FX platformunun
kullanılışı vb konularda derinlemesine bilgi veriyoruz. Bize başvuran
yatırımcılara da bütün bu konuları birebir anlatıyoruz.
Bunlara ek olarak yatırımcılara eğitimler vererek foreks piyasasının bilinirliğini
artırıp, foreksle ilgilenenlerin daha sağlıklı bir şekilde bu işlemleri
gerçekleştirmelerini sağlamaya çalışıyoruz. Bu kapsamda İstanbul dışında
da eğitimlere başladık. İlkini Bursa’da gerçekleştirdiğimiz bu eğitimlerin
ikincisini Ankara’da gerçekleştirdik. Daha sonra İzmir, Adana, Gaziantep,
Kayseri ve duruma bağlı olarak diğer illerde de aynı organizasyonları
yapmayı planlıyoruz.
50) 2013 yılında foreksteki hedefiniz nedir?
İş Yatırım olarak foreks işlemlerinde de amacımız her alanda olduğu gibi
2012 yılındaki piyasa liderliğimizi 2013’te de sürdürmektir. Ayrıca TradeMaster
FX platformundaki döviz paritesi çiftlerinin sayısını daha da
artırmayı hedefliyoruz. Son olarak Rus Rublesi ve Macar Forinti işlemlerini
eklemiştik, buradaki parite gamını daha da ilerletmeyi planlıyoruz.
33
34
SAYFANIN DEVAMI TASLAK METİNDİR
FOREX- Kaldıraçlı alım satım işlemleri - nedir?
Esas itibariyle forex, bir ülkenin para birimi karşılığında başka bir ülke parasının alımı ya da satımı olarak tanımlanmaktadır. Forex, yani döviz alım satım işlemleri ticari, yatırım, riskten korunma ya da spekülatif amaçlarla dövize duyulan ihtiyaçtan dolayı yıllardır uluslararası kambiyo piyasalarında gerçekleştirilmektedir. En basit ifadesiyle, 1 ABD Doları=1.50 TL kurundan 150 TL karşılığı 100 ABD Doları alınması bir forex işlemidir.
Son yıllarda geleneksel kullanımından farklı bir şekilde yatırım amaçlı yapılan döviz işlemleri tüm dünyaya yayılmış ve yatırımcılar tarafından büyük rağbet görmüştür. Forex olarak adlandırılan bu işlemlerde iki ülke parasının birbirine ya da petrol, altın gibi emtia ve kıymetli madenlerin bir ülke parasına göre değeri alım satıma konu olmakta ve yatırımcılara yatırdıkları teminatın belirli bir katına kadar işlem yapma olanağı verilmektedir. Kaldıraç oranı olarak adlandırılan bu oran, bazen 1’e 50, 1’e 100 ve hatta 1’e 400’lere kadar ulaşabilmektedir.
Peki kaldıraç oranı yatırımcılara ne sağlar?
Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse;
Kaldıracın söz konusu olmadığı bir forex işleminde 1 ABD Doları=1,50 TL ise, elinizdeki 100 TL yaklaşık olarak 67 dolar alırsınız. Dolardan kar elde etme düşüncesiyle bu işlemi yaparsanız, beklentiniz doların TL karşısında değer kazanmasıdır. Dolar 1.70 olursa, o zaman elinizdeki 67 dolarla 67*1.70=114 TL almanız mümkün hale gelir.
Yani 14 TL kar elde etmiş olursunuz.
Kaldıracın varlığı halinde ise; 1’e 100 kaldıraç oranıyla forex işlemi yaptıran kuruluş yatırımcısına şöyle bir teklifte bulunur:
1.000 TL karşılığında ben sana 100.000 TL’lik işlem yaptıracağım ve döviz satacağım. Ama dövizi banknot olarak vermeyeceğim. İşlemi yaptığın kur üzerinde meydana gelen değişiklikler neticesinde bir kar oluşursa onu ödeyeceğim. Yani 100.000 TL’yi vermiş ve karşılığında 1 ABD Doları=1.50 TL den 66.667 dolar almış gibi olacaksın. Kur 1,60 olursa o zaman, 66.667 Dolar karşılığında 106.667 TL alacaksınız.
Yani, 1.000 TL’lik teminatla 6.667 TL kar elde etmiş olacaksınız.
Forex işlemlerini tüm dünyada cazip kılan da, yukarıda açıklandığı üzere, az miktardaki yatırımla yüksek kar elde etme ümididir. Birçok yatırımcı, sürekli kar elde edildiği gibi gerçeğe aykırı reklam, ilan ve duyurulardan etkilenerek, ellerindeki sınırlı tasarrufları bu alana yönlendirmekte, ancak kar elde edemedikleri gibi, tasarruflarını tümüyle kaybedebilmektedirler.
Çünkü kurların, yatırımcıların beklentilerinin aksine hareket etmesi durumunda, büyük zararlarla karşılaşılması kaçınılmazdır.
Yukarıda yer verdiğimiz örnekten hareket edersek, 1.000 TL teminat yatırarak, 1’e 100 kaldıraç oranıyla, 1 ABD Doları =1.50 TL’den yapılan 100.000 TL’lik bir dolar alım işleminde, fiyatın 1.40 seviyesine düşmesi durumunda, 6.667 TL zararla karşılaşılacaktır. Kurdaki düşüşün birden değil de, kademe kademe olduğunu göz önünde bulundurursak, yatırımcının pozisyonu fiyat 1.40’a dahi ulaşmadan 1.000 TL’lik teminatının tükendiği seviyede kapatılacak, yatırımcı yatırımının tümünü kaybedecektir.
Döviz piyasasının, dünya üzerindeki birçok gelişmeden etkilendiği ve fiyatların değişkenliğinin oldukça yüksek olduğu göz önüne alındığında, fiyatların yatırımcıların beklentilerinin aksi yönde değişmesi ve yatırımcıların bu piyasalarda para kaybetmesi sıklıkla yaşanmaktadır.
Bu nedenle, tasarruflarını kaldıraçlı alım satım işlemlerine yönlendirmeyi düşünen yatırımcıların, bu işlemlerin yüksek oranda risk içerdiğini, döviz piyasaları ile ilgili bilgi ve tecrübe sahibi olmayı gerektirdiğini ve yatırımlarının tümünü kaybetme olasılığı ile karşı karşıya kalabileceklerini dikkate alarak karar vermeleri gereklidir.
Yetkisiz Kuruluşlar
Forex piyasasında ortaya çıkan tek risk fiyatların beklentilerin aksine değişmesi sebebiyle zarar etme riski değildir. Bu işlemlerin yetkilendirilmemiş, hiçbir denetim ve gözetime tabi olmayan kurumların sağladığı platformlar üzerinden yapılması durumunda, bu işlemler aslında yurt dışında yerleşik ve kim olduğu dahi bilinmeyen kişilerle yapılmakta ve yatırımcılar kar elde etseler dahi, çeşitli gerekçelerle karları ödenmeyebilmektedir.
Bu nedenle, yatırımcı işlemlerinin, söz konusu hizmeti sunmak üzere yetkilendirilmiş, gözetim ve denetime tabi olan kurumlar nezdinde gerçekleştirilmesi en önemli hususlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Forex Piyasasının Gözetim ve Denetimi
Forex işlemleri son yıllarda Türkiye'de ciddi bir işlem hacmine ve yatırımcı sayısına ulaşmıştır. Ancak bu işlemler, bugüne kadar herhangi bir gözetim ve denetime tabi olmadan piyasanın kendi belirlediği kurallar çerçevesinde yürümüştür.
6111 sayılı Kanun ile kaldıraçlı alım satım işlemlerini düzenleme yetkisi Sermaye Piyasası Kuruluna verilmiştir. Forex piyasasının işleyişinin düzene sokulması ve yatırımcı mağduriyetlerinin önüne geçilebilmesi için Kurulumuz tarafından kapsamlı ve titiz bir çalışma yürütülmüş ve bu çalışmalar sonucunda bir düzenleme taslağı hazırlanmıştır. Kurulumuzca yapılan düzenlemeler 31.08.2011 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.
SPK Düzenlemeleri Ne Getiriyor?
Kaldıraçlı alım satım işlemleri yalnızca Kurul tarafından bu faaliyette bulunmak üzere yetkilendirilmiş olan aracı kurumlar ve vadeli işlem aracılık şirketleri tarafından yerine getirilebilecektir.
Kaldıraçlı alım satım işlemlerine ilişkin 3 farklı faaliyet türü mevcuttur:
- Piyasa yapıcılığı
- İşlem aracılığı
- Tanıtım aracılığı
Her bir aracının asgari faaliyet ve sermaye koşulları ile müşterilerine karşı sahip oldukları hak ve yükümlülükleri ayrıntılı bir biçimde belirlenmiştir. Piyasa yapıcılığı (market maker) ve işlem aracılığı faaliyeti (white label) sadece aracı kurumlar tarafından, tanıtım aracılığı (IB) faaliyeti ise aracı kurum ve vadeli işlemler aracılık şirketleri tarafından gerçekleştirilebilecektir. Ancak Tebliğin yürürlüğünden itibaren, bu faaliyetlerin bugüne kadar olduğu şekilde yurtdışındaki bir kuruluşun aracısı olarak yürütülmesi mümkün olmayacaktır.
Bu faaliyeti yapmak isteyen aracı kurum veya vadeli işlemler aracılık şirketleri yurtiçinde yerleşik bir aracı kurumun temsilcisi veya aracısı olabilecektir. Bu düzenlemenin en önemli amacı, müşterilerin işlem yapmak
üzere yatırdıkları teminatların Türkiye’deki kuruluş üzerinden yurtdışına gönderilmesinin engellenmesi, bu şekilde ülke tasarruflarının yine ülke içinde kalmasının sağlanmasıdır. Teminatların Türkiye'de kalması, yurt dışında yerleşik kurumun iflası durumunda teminatların korunmasına da imkan sağlayacaktır. Yurt dışında faaliyet gösterilmesine ilişkin esaslar Kurulumuzca belirleninceye kadar yurtdışında yerleşik kuruluşların temsilcisi veya aracısı olarak faaliyet göstermek mümkün olamayacaktır.
Tebliğin yürürlüğe gireceği 31.08.2011 tarihi itibariyle, Sermaye Piyasası Kurulu’nun yetkilendirmediği kurum ve kuruluşlar üzerinden forex işlemleri gerçekleştirilmesi Sermaye Piyasası Kanunu’na aykırılık anlamına gelecektir.
Bu faaliyete ilişkin olarak aracı kurum ve vadeli işlem aracılık şirketlerinin yetkilendirilmesi sürecinde, yalnızca mevcut durum itibariyle piyasa yapıcılığı faaliyetlerinde bulunan ve bu faaliyetlerini devam ettirmek üzere Kurulumuza başvuru yapan aracı kurumlar üzerinden forex işlemleri gerçekleştirilebilecektir.
Bu çerçevede, belirtilen tarihe kadar olan süreç içerisinde, Kurulumuz tarafından yetkilendirilmemiş kurumlar nezdindeki tüm müşteri hesaplarının tasfiye edilmesi zorunludur.
Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri Risk Bildirim Formu
Kaldıraçlı alım satım işlemleri sonucunda kar elde edebileceğiniz gibi zarar riskiniz de bulunmaktadır. Bu nedenle işlem yapmaya karar vermeden önce, karşılaşabileceğiniz riskleri anlamanız ve kısıtlarınızı dikkate alarak karar vermeniz gerekmektedir.
Bu amaçla, Sermaye Piyasası Kurulu’nun “Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri ve Bu İşlemleri Gerçekleştirebilecek Kurumlara İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ”inin 9 uncu maddesinde öngörüldüğü üzere “Kaldıraçlı Alım Satım İşlemlerine İlişkin Risk Bildirim Formu”nda yer alan aşağıdaki hususları anlamanız gerekmektedir.
Uyarı
Kaldıraçlı alım satım işlemi hizmeti sunmak Sermaye Piyasası Kurulu’nun iznine tabidir. Bu nedenle, işlem yapmaya başlamadan önce çalışmayı düşündüğünüz kuruluşun söz konusu işlemlere ilişkin yetkisinin olup olmadığını kontrol ediniz. Kaldıraçlı alım satım işlemi yapmaya yetkili olan kuruluşları www.spk.gov.tr veya www.tspakb.org internet sitelerinden öğrenebilirsiniz.
Risk Bildirimi
İşlem yapacağınız yetkili kuruluş ile imzalanacak “Çerçeve Sözleşmesi”nde belirtilen hususlara ek olarak, aşağıdaki hususları anlamanız çok önemlidir.
1.Yetkili kuruluş nezdinde açtıracağınız hesap ve bu hesap üzerinden gerçekleştirilecek tüm işlemler için Sermaye Piyasası Kurulu tarafından çıkartılan ilgili her türlü mevzuat ve benzeri idari düzenleme hükümleri uygulanacaktır.
2.Kaldıraçlı alım satım işlemleri çok risklidir. Kaldıraç etkisi nedeniyle, düşük teminatla işlem yapmanın piyasada lehe çalışabileceği gibi aleyhe de çalışabileceği ve bu anlamda kaldıraç etkisinin tarafınıza yüksek kazançlar sağlayabileceği gibi yüksek zararlara da yol açabileceği ihtimali daima göz önünde bulundurulmalıdır. Ters fiyat
hareketleri sonucunda yetkili kuruluşa yatırdığınız paranın tümünü kaybedebilirsiniz. Yüksek getiri vaatlerine itibar etmeyiniz.
3.Yetkili kuruluşun yapacağınız işlemlere ilişkin tarafınıza aktaracağı bilgiler ve yapacağı tavsiyelerin eksik ve doğrulanmaya muhtaç olabileceği tarafınızca dikkate alınmalıdır.
4.Kaldıraçlı alım satım işlemlerine ilişkin olarak yetkili kuruluş personelince yapılacak teknik ve temel analizin kişiden kişiye farklılık arz edebileceği bu analizlerde yapılan öngörülerin gerçekleşmeme olasılığının bulunduğu dikkate alınmalıdır.
5.Yabancı para cinsinden yapılan işlemlerde, yukarıda sayılan risklere ek olarak kur riskinin bulunduğu, kur dalgalanmaları nedeniyle Türk Lirası bazında değer kaybı olabileceği, devletlerin yabancı sermaye ve alım satım hareketlerini kısıtlayabileceği, ek ve/veya yeni vergiler getirebileceği, alım satım işlemlerinin zamanında gerçekleşmeyebileceği bilinmelidir.
6.Kaldıraçlı alım satım işlemlerinde size sunulan parite fiyatları ve “spread”ler en iyi fiyat durumunu yansıtmayabilir. Başka kurumların fiyatlarını da kontrol etmeniz yerinde olacaktır.
7.İşlemlere başlamadan önce yetkili kuruluşunuzdan yükümlü olacağınız bütün komisyon ve diğer muamele ücretleri konusunda teyit almalısınız. Eğer ücretler parasal olarak ifade edilmemişse size nasıl yansıyacağı ile ilgili anlaşılır örnekler içeren yazılı bir açıklama talep etmelisiniz.
8.Yetkili kuruluşlar tarafından kaldıraçlı alım satım işlemleri sonucunda kayba uğramayacağınız, kaybınızın kontrol altında tutulacağına veya kayba uğramanız durumunda ek teminat çağrısı yapılacağı konularında garanti verilemeyeceğini dikkate almanız gerekmektedir.
İşbu kaldıraçlı alım satım işlemleri risk bildirim formu, yatırımcıyı genel olarak mevcut riskler hakkında bilgilendirmeyi amaçlamakta olup, kaldıraçlı alım satım alım satımından ve uygulamadan kaynaklanan tüm riskleri kapsamayabilir. Dolayısıyla tasarruflarınızı bu tip işlemlere yönlendirmeden önce dikkatli bir şekilde araştırma yapmalısınız.
Forex Nedir?
Forex Temel Analiz
Temel analiz, ekonomik durumu yansıtan ve nicelleştiren ekonomik, sosyal ve siyasi verilerin, finansal piyasaların
gelecekteki hareketlerinin belirlenmesi amacıyla analiz edilmesidir.
Analistler teknik ve temel analistler olarak ikiye ayrılmışlardır. Fakat aslında çok az sayıda sadece temel veya sadece
teknik analist vardır. Teknik analistler ekonomi ile ilgili açıklamaların etkilerini ve zamanlamalarını göz ardı edemezler.
Temel analistler de geçmişteki fiyat seviyelerinden ve volatiliteden elde edilen çeşitli sinyalleri görmezden gelemezler.
Analiz yaparken; ülkelerin ekonomik, siyasi ve sosyal durumlarıyla ilgili bütün açıklamaları, verileri ve haberleri hesaba
katmak, özellikle günümüzün global piyasasında gerçekten zordur. Fakat ekonomilerin çeşitli temel göstergelerini
anladıkça ve bu göstergeleri derinlemesine inceledikçe finansal piyasaların analizi önemli ölçüde gelişir.
Ekonomi ile ilgili sayısız açıklama yapılır. Ekonomik takvimi biraz daha yakından tanımak, verilerin doğasını ve olası
etkilerini anlamaya çalışmak önemlidir. Ancak diğer taraftan çok fazla bilgiden ötürü çıkmaza girerek etkili bir analiz
yapamamak da çok kolaydır.
Çok fazla sayıda ekonomik veri olduğu için, çok veri hakkında az bilgi sahibi olmaksa, fiyatları hareketlendiren temel
verilere odaklanmak daha önemlidir.
EKONOMİK GÖSTERGELER
Ekonomik göstergeler veri olarak açıklanan, ekonominin finansal, ekonomik ve sosyal atmosferini yansıtan niceliksel
duyurulardır. Bu göstergeler hükümetlere bağlı veya özel sektördeki çeşitli ajanslar tarafından yayınlanır. Bu istatiskler
kamu tarafından tahmin edilirler ve takvime göre önceden belirlenmiş zamanlarda yayınlanırlar. Birçokları tarafından
bir ekonominin sağlığını ve gücünü gösteren bir ekran olarak kullanılır. Açıklanan verilerle ilgili tahminlerde bulunan
çok sayıda oyuncu olduğu için bazen verilerin kendileri piyasadaki hacmi büyük oranda arttırır ve sıklıkla çeşitli
finansal araçların fiyatlarını çok kısa süre içerisinde hareketlendirir.
Günlük olarak yayınlanan çok sayıda ekonomik veri ile ilgili bilgilerimizi güncel tutmak fakat içlerinden sadece birkaç
temel göstergeyi yakından takip etmek daha önemlidir.
1- EKONOMİK TAKVİM
Hangi ekonomik göstergenin tam olarak ne zaman açıklanacağını bilin. Masaüstünüzde veya platformunuzda,
açıklanacak olan göstergenin adını, tarihini, saatini ve beklenen verisini gösteren bir takvim bulundurun. Sıklıkla bir
gösterge verisinin kendisinden daha çok, beklenen veriler piyasayı yönlendirir.
2- EKONOMİK VERİYİ ANLAMAK
Açıklanacak verinin, ekonominin özellikle hangi yönünün yansıtıldığını anlamaya çalışın. Ekonominin birçok farklı
yönü vardır. Örneğin büyüme oranı – GSYİH, enflasyon - TÜFE veya ÜFE, işsizlik oranı -tarım dışı ücretler veya
istihdam, ekonomiye olan güven - tüketici güveni veya harcamalar verileri ile ölçülür. Bu verileri bir süre için takip
ettikten sonra hangi verinin ekonominin hangi yönü hakkında bilgi verdikleri konusuna çok aşina olacaksınız.
3- HANGİ GÖSTERGELERE KONSANTRE OLACAĞINIZI BİLİN
Daha önce de bahsettiğimiz gibi, günlük olarak yayınlanan çok fazla sayıda gösterge vardır. Bunların hepsini birden
sürekli takip etmek neredeyse imkansızdır ve ayrıca bu, vakit kaybı da olur. Bazıları piyasada hareketlilik yaratır ama
bazıları yaratmaz. Siz hareketlendirenlere konsantre olun. Fakat verilerin piyasalara olan etkisi hep aynı olmayabilir.
Bazıları zamanla daha fazla önem kazanırken bazıları daha önemsiz hale gelebilir. Bu konuda bilgilerinizi güncel
tutun.
4- BEKLENEN VERİLER
Bir verinin kendisi, gerçekleşen veri ile beklenen arasındaki fark kadar önemli olmayabilir. Daha önce bahsedildiği gibi,
piyasanın beklentisini bilmek önemlidir. Beklentiler, yatırım aracının fiyatının üzerinde inşa edilir. Fiyatın içine inşa
edilmeyen, fiyatı hareketlendiren beklemedik veri veya olaydır. Bazen de açıklanan verinin kendisi beklendiği gibi
geldiği halde, o veri ile birlikte kullanılmış bir kelime piyasada hareketlilik yaratır. Örneğin faiz oranı beklendiği gibi %
0.25 olarak açıklanırsa fazla hareket yaratmayabilir fakat duyurunun arkasına eklenen, “daha fazla faiz artırımı
olmayacak” gibi bir haber fiyatı hareket ettirir.
5- AÇIKLAMAYI ANLAYIN
Bütün beklentilerden farklı gelen veya beklenmedik açıklamalar piyasada hareketlilik yaratmaz. Kamuya açıklanan her
ekonomik gösterge daha önce açıklanmış verilerin düzeltilmiş halleridir. Bazen bunlar belirsiz olabilir. Örneğin,
dayanıklı mallar siparişleri verisinde düşüş beklenirken % 0.4 oldu. Bu beklenmedik artış aslında yeni veri açıklaması
ile birlikte önceki ayın verisinin de aşağı yönde düzeltilmiş olmasından kaynaklanır. Eski verilerde yapılan düzeltmeleri
karşılaştırın. Çünkü verdiğimiz örnekte önceki ayın dayanıklı siparişler verisi aşağı yönde düzeltildiğinde % 0.4 olarak
belirtilmiş artış aslında % 0.1 olmuştur. Bu nedenle bazen içinde bulunduğumuz aydaki artış önceki ayın
düzeltmesinden kaynaklanabilir.
6- DÖVİZ ÇİFTLERİ
Yatırım araçları bir dövizin diğerine karşı olan değeri ile trade yapılır. Bu nedenle oyunun sadece bir yanını biliyor
olmak yeterli olmayabilir. Bir para biriminin değeri düştüğünde satış işlemi girerseniz, diğer para biriminin değeri daha
da fazla düşmüşse paritede yükseliş olacağından zarar edebilirsiniz.
7-İNDİKATÖR TÜRLERİ
Ekonomik indikatörler genellikle öncü ( leading ) veya gerileyen ( lagging )göstergeler olarak ikiye ayrılır. Öncü
göstergeler ekonominin belli bir yol veya trend izlemeye başlamasından önce değişirler ve ekonomideki değişimler
hakkında öngörü sahibi olmak için kullanılırlar. Gerileyen göstergeler ise ekonominin belli bir yol veya trendi izlemeye
başlamasından sonra değişirler.
ÜLKELERİN FOREX PİYASALARINA ETKİSİ
ABD EKONOMİK GÖSTERGELERİ
TARIM DIŞI İSTİHDAM DEĞİŞİMİ VERİSİ ( TARIM SEKTÖRÜ DIŞINDA YENİ YARATILMIŞ İŞLER )
• Her ayın ilk çarşambası TSİ 15.30’da yayınlanır.
• Önemi: Piyasaya yön verir.
DIŞ TİCARET DENGESİ VEYA ABD DIŞ TİCARET AÇIĞI
• Dış ticaret dengesi, mal ve hizmetlerin toplam ihracatı ile toplam ithalatı arasındaki farkın hesaplanması ile
bulunur. ABD’de 1970’den beri dış ticaret açık vermektedir.
• Her ayın 10’unda veya ona yakın bir günde TSİ 15.30’da yayınlanır.
• Önemi: Piyasaya yön verir
ÇEKİRDEK TÜFE, TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ
• TÜFE, şehirli tüketiciler tarafından kullanılan belli mal ve hizmetlerden oluşan bir sepetin, etkilendiği
ekonomik çevre koşullarına göre, fiyatlarındaki değişimi hesaplar. Çekirdek TÜFE, fiyat değişimini
hesaplarken çok fazla etkilenen (yiyecek ve enerji gibi) malları hariç tutar.
• Her ayın 15’inde veya ona yakın bir günde TSİ 15.30’da yayınlanır.
• Önemi: Piyasaya yön verir.
İMALAT ISM ( İMALAT DÂHİL)
• Institute of Supply Management tarafından yayınlanan veri, imalat sektöründeki faaliyetler ile ilgili fikir verir.
• Her ayın ilk iş gününde TSİ 17.00’de yayınlanır.
• Önemi: Piyasaya yön verir.
MICHIGAN GÜVEN ENDEKSİ
• Tüketicilerin ABD ekonomisine olan güvenini yansıtır. Veri, ABD’deki 5000 hanede yapılan anket sonuçlarına
göre hesaplanır.
• Rapor taslağı her ayın yaklaşık 15’inde yayınlanır, son rapor her ayın son salısı yayınlanır.
• Önemi: Piyasaya yön verir.
PERAKENDE SATIŞLAR
• Toplam perakende satışları arasındaki aylık farkları hesaplar.
• Açıklama zamanı en belirsiz olan tüketici harcamaları tarzını yansıtan göstergedir. Mevsimsel değişkenlere,
tatil zamanlarına ve işlem günleri farklarına göre düzeltilir.
• Önemi: Piyasaya yön verir.
GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILA – GSYİH
• Bir ülkede üretilen, son tüketiciye ulaştırılmış tüm mal ve hizmetler toplamıdır.
• GSYİH bir ülkenin ekonomisinin büyümekte mi yoksa durgunlukta mı olduğu konusunda bilgi verir. Üretim ve
büyüme oranı hakkında en geniş bilgi veren gösterge olarak kabul edilir.
• Aylık olarak elde edilen veriler ile hesaplanır, bir ayın bitiminden yaklaşık 5 hafta sonra çeyrek dönem verisi
olarak yayınlanır.
• Önemi: Piyasaya yön verir.
INSTITUTE FOR SUPPLY MANAGEMENT ENDEKSİ ( ISM )
• ISM; yeni siparişler, üretim, tedarikçi dağıtımları, envanterler ve istihdam olmak üzere beş göstergenin
dağılım endekslerinin mevsimsel olarak düzenlenmesi ile elde edilen bir bileşik endekse dayanır.
• Önemi: Yüksek
MİLLİ TASARRUFLAR
• Harcanabilir ( vergilerden sonra arta kalan ) kişisel gelirlerin belli bir yüzdesi olan kişisel tasarruflar.
• Tasarruf oranlarının ekonomiye doğrudan etkisi vardır. Yüksek oranda tasarruf çok az paranın ekonomiye
katıldığını gösterir. Düşük oranda tasarruf tüketicilerin daha fazla harcadığını gösterir, böylelikle ekonominin
canlanmasına olumlu katkısı olur. Negatif tasarruf oranı tüketicilerin kendilerini borca soktukları anlamına gelir.
Bu da kısa vadede büyüme hızını tetikleyebilir fakat sürdürülebilir bir büyüme olmaz.
• Önemi: Yüksek
HAFTALIK ÖNCÜ ENDEKS ( AYLIK )
• Haftalık öncü endeks yedi tane gösterge kullanılarak hesaplanan bir bileşik endekstir. Bu göstergeler; JOCECRI
malzeme fiyatları endeksi, mortgage faaliyeti, tahvil kalite spreadleri, stok fiyatları, tahvil faizi ve işsizlik
başvurularıdır.
• WLI ölçtüğü göstergeler ile ekonomik trendleri kısa süre içinde gösterir. Ve iş dünyası konjonktürünü
belirleyen faktörleri hesaplayan göstergeleri kullandığı için güvenilir sonuçlar verir. 3 aylık, 10 buçuk aylık dip
ve tepe verilerini gösterir.
• Önemi: Yüksek
DAYANIKLI MAL SİPARİŞLERİ ( MİLYAR )
Mevsimsel olarak düzenlenir.
• Dayanıklı mal siparişleri, yerli imalatçıların hemen veya gelecekte teslim etmek üzere büyük dayanıklı mallar
için aldıkları siparişleri gösterir.
• Dayanıklı mal, üç yıl ve üzeri gibi uzun bir süre kullanılan mallara denir.
• Dayanıklı mal siparişleri verisi geçicidir fakat ilerideki ekonomik faaliyetlerin göstergesi olarak kullanılır.
Siparişlerin, imalatçıların üretimi artırmasından önce artması ve imalatçıların üretim miktarını düşürmesi
sonucu azalması gerekir.
• Önemi: Orta
ÜFE- MAMUL MALLAR
• Mamul malların üretici fiyatları endeksi mevsimsel olarak düzenlenmez.
• Üreticilere yönelik enflasyonu hesaplar ve hesaba hizmetleri dahil etmez. Tipik olarak ÜFE’deki ani bir artış
hisse ve tahvil piyasalarında düşüşü tetikler.
• ÜFE’nin ekonomik analizde kullanımı en çok mamul, ara ve ham mallar içindir.
• Önemi: Orta
ABD İŞSİZLİK ORANI (%)
• Mevsimsel olarak düzenlenen, işsiz kişi sayısının toplam iş gücü piyasasına oranıdır.
• İşsizlik oranı genel ekonominin sağlığının göstergesidir. Düşük oran, iş arayanların çok çabuk iş bulduğu
güçlü bir ekonomiye işaret ederken, yüksek oran daha zayıf bir ekonomik görünüm yansıtır. Diğer taraftan
işverenler işsizlik oranının yüksek olduğu zamanlarda daha çabuk eleman bulurlar.
• Önemi: Orta
KONUT BİNA İZİNLERİ
• Yeni, özel mülkiyet olan, bina izinlerine tabi olan konut birimleridir. Mevsimsel olarak düzenlenmez. Veriler,
tek ve çoklu birimleri içeren toplam bina izinleri sayısını yansıtır.
• Konut piyasası ekonomik aktivitenin öncü göstergelerinden biri sayılır. Mevsimsel dalgalanmaların dışında,
bina satışlarındaki veya inşaatlarındaki ani artışlar (veya düşüşler) ekonomide canlılığı ( veya durgunluğu )
yansıtır. Bunun nedeni, konut harcamaları toplam yatırımın üç veya dörtte birini, ulusal ekonominin de % 5’ini
oluşturur. Bina izinlerindeki düşüş inşaat sektöründe gerilemeye işaret eder.
• Önemi: Orta
SANAYİ ÜRETİMİ
• Bir ülkede fabrikalarda, madenlerde ve alt yapı hizmetleri kapsamında yapılan toplam üretim miktarının, belli
zaman aralıklarında gösterdiği farklılıkların ve buna ek olarak üretim için mevcut kaynakların ne kadarının
kullanılabildiğinin ölçüldüğü bir tür zincir-ağırlıklı ölçüdür.
• İmalat sektörü bir ülkenin ekonomisinin üçte birini oluşturur.
• Kapasite kullanım oranı fabrikaların kapasitelerinin ne kadarının kullanıldığı hakkında fikir verir.
• Önemi: Orta
SATIN ALMA MÜDÜRLERİ ENDEKSİ ( PMI )
• National Association of Purchasing Managers ( NAPM ) veya yeni adıyla Institute for Supply Management,
aylık olarak ülkenin imalat sektörü hakkında bir bileşik endeks yayınlar.
• Yeni siparişler, üretim, tedarikçi dağıtım zamanları, birikmiş siparişler, envanter fiyatları, istihdam, ihracat ve
ithalat siparişleri verilerinden elde edilir.
• İmalat ve imalat dışı alt endeksleri olarak ikiye ayrılır.
• Önemi: Orta
KONUT BAŞLANGIÇLARI
• Konut başlangıçları raporu her ay yeni başlamış konut veya bina inşaatları sayısını belirtir.
• Yeni temeli atılmaya başlanmış konut veya bina inşaatları, konut başlangıçları olarak tanımlanır.
• Konut başlangıçları verisi, faiz oranlarındaki değişimlere karşı son derece hassastır ve faizlerdeki bir
değişime ilk tepki veren göstergelerdendir.
• Konut başlangıçları veya izinlerinin değişen faiz oranlarına önemli bir tepkisi olduğunda, bu faiz oranlarının
zirve ya da dibe yaklaştığının sinyalini verir. Bunu analiz etmek için, önceki ayların seviyelerindeki yüzdelik
değişimlere odaklanın.
• Rapor ayın ortalarında yayınlanır.
• Önemi: Orta
İSTİHDAM MALİYETİ ENDEKSİ
• Bu endeks bir ülkenin her yerinde bulunan bütün sektörlerde faaliyet gösteren iş yerlerindeki çalışan sayısını
gösterir.
• Endeks, özel sektörde ve kamu sektöründe faaliyet gösteren özellikle büyük işyerlerindeki, maaş veya ücret
ödemesi yapılan, yarı zamanlı veya tam zamanlı olarak çalışan kişi sayısına göre hesaplanır.
• Önemi: Orta - Düşük
uzman danışman nasıl kullanılır
expert advisor nasıl kullanılır
forex robotu nasıl test edilir
uzman danışman nasıl test edilir
expert advisor nasıl test edilir
strateji deneme nasıl kullanılır
strategy tester nasıl kullanılır
forex robotları nasıl kullanılır
uzman danışmanlar nasıl kullanılır
expert advisor nasıl kullanılır
metatrader 4 expert advisor nasıl kullanılır
Forex-Robotu EA Forex-Robotu.com Hazır Robotlar Robot Yaptırın Robot Kullanımı Neden Robot? İletişim Tek Sayfa Satın Alma 3 PİYASALARI 50SORUDA FOREKS ÜLKELERİN para birimlerinin karşılıklı değiştirildiği, diğer bir değişle farklı dövizlerin spot olarak alınıp satıldığı işlemleri kapsayan en iyi foreks robotu piyasaları, 5 trilyon doları aşkın işlem hacmiyle dünyanın en likit piyasası olarak kabul ediliyor. Finansal piyasa oyuncularının her zaman ilgi odağında olmuş olan bu piyasalara ulaşım son yıllardaki teknolojik gelişmelerle iyice kolaylaştı. Buna paralel olarak, küçük portföylü bireysel yatırımcılar bilgisayar veya mobil cihazları aracılığıyla döviz paritelerinde ciddi montanlarda işlem yapmaya başladılar. En iyi foreks robotu işlemlerinin Türkiye’de 2011 yılında SPK mevzuatı kapsamına alınması hem yatırımcıların mağdur olmadan işlem yapabilmelerini, hem de sektördeki rekabetin sağlıklı bir şekilde işleyebilmesini sağladı. Güvenin artmasıyla Türk yatırımcıların yaptığı en iyi foreks robotu işlem hacmi her geçen gün büyüdü. Zamanla yatırımcıların en iyi foreks robotu piyasası konusunda daha fazla bilgilenerek daha bilinçli hareket ettiklerini, işlemlerin işleyişine daha hakim olduklarını ve riskleri daha iyi tarttıklarını gözlemliyoruz. İş Yatırım olarak, en iyi foreks robotu piyasasının yatırımcılara daha iyi tanıtılıp anlatılmasıyla işlemlerin daha sağlıklı yapılacağını düşünüyor, bu nedenle bu alandaki bilgilendirme çalışmalarına ayrı bir önem veriyoruz. Bunun bir sonucu olarak da bu piyasalar hakkında temel bilgiler içeren “50 soruda En iyi foreks robotu Piyasaları” kitapçığının ikincisini hazırlamış bulunuyoruz. Umarız hazırladığımız bu ikinci kitapçık, en iyi foreks robotu piyasalarıyla ilgilenen yatırımcılara faydalı olur. Can Pamir İş Yatırım Pazarlama Müdürü 4 50 Soruda En iyi foreks robotu Piyasaları 1) En iyi foreks robotu işlemleri ne demektir? En iyi foreks robotu işlemleri (Foreign Exchange veya FX işlemleri) ülkelerin para birimlerinin birbirlerine olan görece değerlerinin spot olarak alınıp satıldığı ve genelde kaldıraç içeren işlemlerdir. 2) Türkiye’de en iyi foreks robotu işlemleri yasal olarak ne zaman başlamıştır? Uzunca bir süre kesin bir yasal mevzuat kapsamında bulunmayan foreks işlemleri, 27.08.2011 tarihli ve 28038 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) Seri:V, No:125 sayılı “Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri Ve Bu İşlemleri Gerçekleştirebilecek Kurumlara İlişkin Esaslar Hakkında” tebliğ ile SPK mevzuatı kapsamına alınmıştır. Tebliğ ile bu işlemlere aracılık edebilecek kuruluşların sahip olması gereken özellikler, hizmet çeşitleri, yapılacak işlemlerin özellikleri vb konular belirli bir yasal mevzuata bağlanmıştır. 3) Dünyada en iyi foreks robotu piyasalarının büyüklüğü ne kadar? Günlük 5 trilyon doları aşan işlem hacmiyle dünyanın en likit piyasası konumundadır. 5 4) Türkiye’de en iyi foreks robotu işlemlerinin büyüklüğü ve öngörülen hedef nedir? İşlemlerin SPK mevzuatı kapsamına alınmasını takiben Türk yatırımcıların yaptığı en iyi foreks robotu işlem hacmi her geçen gün artarak günlük 5 milyar doları geçmiş bulunuyor. Bu trendi ve global en iyi foreks robotu piyasalarındaki hacimleri dikkate aldığımızda, bu piyasanın Türkiye’de çok daha gelişeceğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Ancak, işlem hacminin ulaşacağı seviye olarak bir rakam vermek kolay değildir. Çünkü piyasalardaki gelişmelere bağlı olarak dalgalı bir seyir söz konusudur. 5) Herkes bu piyasada işlem yapabilir mi? Sizce kimler bu piyasada işlem yapmalı? Yasal olarak yatırım hesabı açmasında bir kısıt olmayan herkes bu piyasada işlem yapabilir. Ancak doğası itibariyle en iyi foreks robotu piyasaları volatilitesi yüksek, ekonomik ve siyasi gelişmelere hayli duyarlı olduğu için bu gelişmelere çok hızlı ve çok yüksek fiyat hareketleriyle reaksiyon verebilir. Dolayısıyla bu yüksek volatilitenin bilincinde olan ve kısa süre içerisinde büyük fiyat değişikliklerini tolere edebilecek yatırımcıların en iyi foreks robotu piyasalarında işlem yapmaları sağlıklı olacaktır. 6 7 6)İşlemlerde bir alt limit var mı? Herhangi bir yasal alt limit bulunmuyor. Ancak kurumlar farklı işlem veya hesap açılış alt limitleri uygulayabilir. 7) Bu piyasada işlem yapmak isteyenler kendini nasıl hazırlamalı? En iyi foreks robotu piyasalarında işlem yapmak isteyen yatırımcılar bu piyasanın işleyiş detaylarını iyi öğrenmeliler. İşlem koşulları, pozisyon-teminat-kâr/zarar ilişkisini, bu ilişkinin fiyat değişikliklerinden nasıl etkilenebileceğini çok iyi anlayıp işlemlerini ve stratejilerini bu bilgiler doğrultusunda planlamalılar. 8) Bu piyasa yatırım amaçlı kullanılabilir mi? Yatırımcılar genelde nasıl kullanıyor? Bu piyasa yatırım veya hedge amaçlı olarak kullanılabilir. Ancak, foreks piyasasının SPK regülasyonuna girmesinden önce bu alanda belirli bir yatırımcı kitlesi oluşmuş ve yatırımcılar belli alışkanlık ve tecrübe edinmiş bulunuyor. Kaldıraç sayesinde, küçük teminatlarla büyük işlem hacimleri yapmak mümkündür. Dolayısıyla küçük portföye sahip, günlük olarak sık 8 işlem yapan ve ağırlıklı olarak bireysel olan yerli bir müşteri kitlesi var. Bu yatırımcıların diğer bir özelliği de en iyi foreks robotu işlemleri dışındaki diğer sermaye piyasası işlemleriyle pek ilgilenmemeleri ve foreks’e konsantre olmalarıdır. 9) İşlem yapılacak kurumu seçerken yatırımcı nelere dikkat etmeli? SPK mevzuatında “Kaldıraçlı Alım-Satım İşlemleri” kapsamında bulunan en iyi foreks robotu piyasasında işlem yapmaya başlamadan önce çalışmayı düşündüğünüz kurumun yapmak istediğiniz sermaye piyasası işlemlerine ilişkin ‘yetki belgesi’ olup olmadığını kontrol etmeniz gerekir. İşlemlere başlamadan önce çalışılacak kurumun nasıl hizmet verdiğinin öğrenilmesi de sağlıklı olacaktır. Buna ek olarak, işlemler elektronik platformlar üzerinden yapıldığı ve hafta içi bu piyasalar 24 saat açık olduğu için yatırımcılar, kullanımı kolay, güvenli elektronik platformları sunabilen ve devamlı etkin destek sağlayabilen güvendikleri kurumları tercih etmeliler. 10) En iyi foreks robotu piyasasının yatırımcı açısından avantajları neler? En iyi foreks robotu piyasasını cazip kılan avantajları, yüksek likidite, kaldıraç olanağı, emir çeşitliliği, birçok farklı enstrüman da işlem yapma olanağı, kolay ulaşım, çift yönlü işlem olanağı ve görece olarak düşük işlem masrafı olarak sıralayabiliriz. Yüksek likidite: Günlük 4-5 trilyon dolar civarı bir işlem hacmi ile foreks dünyanın en likit piyasası konumundadır. Yüksek işlem hacmi nedeniyle spekülasyon ve manipülasyon oluşması çok zordur. Kaldıraç olanağı: Foreks’te alım-satım yaparken belirli bir teminat yatırarak teminatınızdan daha büyük miktarlarda işlem yapabilirsiniz. Emir çeşitliliği: İşlemleriniz sırasında verebileceğiniz emirlerde sağlanan çeşitlilik sayesinde zararınızı sınırlayabilir veya kârınızı ayırabilirsiniz. Bir çok farklı enstrüman: En iyi foreks robotu piyasalarında bir çok farklı parite bulunduğundan çok değişik döviz çiftlerinde işlem yapma olanağınız bulunuyor. Kolay ulaşım: Elektronik platformlar sayesinde internete bağlanabildiğiniz her yerden, farklı cihazları kullanarak (dizüstü bilgisayar, akıllı telefon, tablet bilgisayar vs.) piyasalara ulaşabilir, kolaylıkla işlem yapabilirsiniz. 9 İki yönde de işlem yapma olanağı: En iyi foreks robotu piyasalarında, fiyatların her iki yöne gidişinde pozisyon alabilir ve kazanç sağlayabilirsiniz. Sadece fiyatlar yükselirken değil, düşerken de kazanma olanağınız vardır. Düşük işlem masrafı: En iyi foreks robotu piyasalarında likidite yüksek olduğu için alış-satış fiyat farkları düşük olup, ek işlem ücret ve komisyonlar az ve sınırlıdır. 11) Kaldıraç oranı ne demek? Yatırımcının koyduğu teminat miktarının kaç katına kadar pozisyon alıp işlem yapılabileceğini belirleyen orandır. 12) Dünyada en iyi foreks robotu piyasasında kaldıraç oranı ne kadardır? Ülkeden ülkeye değişmekte olup oranın 1’e 400’e kadar çıktığı bilinmektedir. Bununla beraber Japonya ve ABD’de çıkartılan yeni yasalarla kaldıraç oranları zorunlu olarak düşürülerek sınırlandırılmıştır. 13) Türkiye’de kaldıraç oranı ne kadar? Türkiye’de mevzuat en fazla 1’e 100 kaldıraç oranına izin vermektedir. 10 14) Kaldıraç oranı ile yapılan bir işleme örnek verebilir misiniz? Örneğin, 1’e 100 kaldıraç oranının olduğu bir sistemde yatırımcı 5.000 dolar teminat koyarak, 500.000 dolara kadar pozisyon alabilir. 15) Kaldıraçlı işlemlerde nelere dikkat etmek gerekir? Kaldıraç, teminatınızdan çok daha fazla miktarda pozisyon almanızı sağlar. Dolayısıyla yatırımcılar kaldıraç kullanımını iyi ayarlamalıdır. Günlük hayattan bir benzetme yapmak gerekirse, hepimizin kullandığı arabalar saatte 150-160 kilometre hız yapabilir ama arabalar devamlı bu hızlarda kullanılmaz. Hız, yol, trafik, hava şartları vs’ye göre ayarlanır. Kaldıraç kullanımında da benzer bir mantık uygulanmalıdır. Mevzuat ve sistem 1:100’e kadar izin veriyor diye kaldıracı her zaman maksimumda kullanmak riskli, hatta yanlış olacaktır. Piyasadaki gelişmelere, yatırım yapılan döviz paritesinin cinsine, ekonomik gelişmelere vs’ye bağlı olarak kaldıraç oranı ayarlanmalıdır. 11 16) Aracı kuruma ne kadar teminat yatırılıyor ve bu nerede saklanıyor? Yatırımcılar yapmayı planladıkları işlem hacmi ve işlem büyüklüğüne bağlı olarak teminat yatırmalılar. Teminatlar Takasbank’ta saklanıyor. 17) İşlem gerçekleştirmek için her seferinde aracı kuruma gitmek gerekiyor mu? Hayır. İşlemlerin hemen hemen hepsi bilgisayar veya akıllı cihazlar aracılığıyla elektronik ortamda verilen emirlerle gerçekleştirilmektedir. 12 18) Dünyada en çok hangi ürünlerin işlemleri tercih ediliyor? Ülkeden ülkeye farklılık gösterse de spot euro/dolar ve ons/altın işlemleri en çok tercih edilen işlem türleridir. 19) Türkiye’de en çok hangi ürünlerin işlemleri tercih ediliyor? Türk yatırımcısı ağırlıklı olarak euro/dolar, ons/altın ve dolar/TL işlemlerini tercih ediyor. 20) Bu piyasada kaç farklı ürün var? Bu piyasada farklı para birimlerinin birbirlerine karşı olan değerlerine ek olarak spot altın ve gümüş işlemleri de bulunuyor. Teorik olarak bütün konvertibl dövizlerde, altın ve gümüşte işlem yapmak mümkün olmakla beraber pratikte ürün çeşitliliği kurumdan kuruma farklılık gösteriyor. 13 21) En iyi foreks robotu piyasasının çok riskli olduğu söyleniyor. Riski minimize etmenin bir yolu var mı? En temel riskler yüksek volatilite, kaldıraç ve uzun işlem saatleri olarak özetlenebilir. En iyi foreks robotu piyasalarının volatilitesi yüksektir, ekonomik ve siyasi gelişmelere hayli duyarlıdır ve bu gelişmelere çok hızlı ve çok yüksek fiyat hareketleriyle reaksiyon verebilirler. Bunun üzerine küçük teminatlarla büyük pozisyon alma imkanını sunan yüksek kaldıraç oranı da eklenince, kısa zamanda ciddi zararlar yaşanması gibi önemli bir risk ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla yatırımcılar kaldıraç kullanımında çok dikkatli olmalıdır. Piyasadaki gelişmelere, yatırım yapılan döviz paritesinin cinsine, ekonomik gelişmelere vs’ye bağlı olarak kaldıraç oranı ayarlanmalıdır. Ayrıca 14 bu kadar volatil ve gelişmelere yüksek duyarlılık gösteren bu piyasalarda yapılan işlemlerin ve tutulan pozisyonların yakından ve sıkı bir şekilde takibi çok önemlidir. İşlem saatleri uzun olduğu için gecelik bırakılan pozisyonlarda yatırımcılar olası olumsuz gelişmelere karşı zararlarını sınırlandırmalı ve mutlaka ‘zararı durdur’ emirlerinden faydalanmalıdır. 22) Yatırımcı en iyi foreks robotu piyasasında gerçekleştirdiği işlemleri nasıl takip edebilir? Yatırımcılar en iyi foreks robotu piyasasında yaptıkları işlemleri kullandıkları elektronik platformlar veya işlem yaptıkları kurumlardaki temsilcileri aracığıyla takip edebilirler. 23) Türkiye’de önümüzdeki dönemde en iyi foreks robotu piyasalarında nasıl gelişmeler bekliyorsunuz? Piyasaya yeni oyuncuların geleceğini ve bunun da toplam işlem hacmini arttırıcı bir etkisi olacağını düşünüyoruz. Dolayısıyla pazar payı oranlarında değişiklikler olsa bile toplam pastanın büyümeye devam edeceğini tah- 15 min ediyoruz. Ayrıca dolar/euro, dolar/TL ve ons/altın paritelerine yoğunlaşmış olan işlemlerin daha farklı paritelere de yayılması ve fiyat rekabetinin artması şaşırtıcı olmayacaktır. Gelir çeşitliği az olup forekse yoğunlaşmış kurumların bu durumdan olumsuz etkilenmeleri söz konusu olabilir. 24) Türkiye’de bu piyasada işlem saatleri nedir? En iyi foreks robotu piyasaları haftanın 5 günü 24 saat açıktır. Saat farklılığından dolayı Türkiye saatiyle pazarı pazartesine bağlayan gece başlayan işlemler cuma gecesi 23.00’e kadar sürer. 25) En iyi foreks robotu işlemlerinde aracı kurumlara ne kadar komisyon ödeniyor? Kurumların uygulamaları birbirinden farklılık göstermektedir. Ancak genel uygulama işlemlerde direkt yüzdesel bir komisyon almak yerine, alışsatış fiyatları arasındaki fark (spread) üzerinden gelir elde edilmesi şeklindedir. 26) İşlemlerde kullanılan teminat çeşitleri nelerdir? İşlemlerde kullanılan teminatlar üç ana başlıkta toplanabilir: Gerekli teminat: Bir pozisyon açabilmeniz için hesabınızda olması gereken minimum para miktarıdır. Gerekli teminat miktarı aşağıdaki formülle hesap edilebilir. Serbest teminat: Bir pozisyon açtıktan sonra hesabınızda kullanabileceğiniz para miktarıdır. Serbest teminat, bakiyenizden ödediğiniz toplam teminat miktarının çıkarılmasından sonra kar veya zararın eklenmesiyle belirlenir ve anlık olarak değişir. 16 Kullanılan teminat: Mevcut pozisyonunuzu açık tutmanız için aracı kurumunuzun bloke ettiği para miktarıdır. Bu bakiyeyi mevcut pozisyonunuzu kapatmadan kullanamazsınız. 27) En iyi foreks robotu piyasasında işlem fiyatlarında kullanılan belli başlı kavramlar ve terimler hakkında bilgi verebilir misiniz? En iyi foreks robotu piyasalarındaki fiyatlamalarda temel olarak kotasyon, spread, alış fiyatı ve satış fiyatı en sık kullanılan terimlerdir. Kotasyon: Bir döviz paritesine ilişkin piyasada bulunan fiyat çiftidir. Kotasyonda döviz çifti içindeki birinci dövize ‘baz döviz’, ikincisine ise ‘karşıt döviz’ denir. Spread: Yatırımcı döviz çiftini tam olarak piyasa değeriyle alıp satamaz. Döviz çifti için iki fiyat verilir (satış-alış). Bu iki fiyat arasındaki farka ‘spread’ veya ‘kur farkı’ denir. Alış fiyatı: Likidite sağlayıcı veya fiyat yapıcı aracı şirketin almaya razı olduğu fiyattır. Yani yatırımcının satış yapabileceği fiyatı gösterir. Satış fiyatı: Likidite sağlayıcı veya fiyat yapıcı aracı şirketin satmaya razı olduğu fiyattır. Yani yatırımcının alış yapabileceği fiyatı gösterir. 17 28) İşlemlerde kullanılan ‘baz para birimi’ ve ‘karşıt para birimi’ kavramlarını açıklar mısınız? Bir para birimi çiftinde kote edilen ilk para birimine ‘baz para birimi’ (ya da baz döviz), diğer para birimine de ‘karşıt para birimi’ (ya da karşıt döviz) denir. Örneğin euro/dolar paritesinde euro baz döviz olurken, dolar karşıt dövizdir. 29) ‘Baz para birimi’ ve ‘karşıt para birimi’ uygulamada ne gibi farklılıklar yaratır? Baz para birimi işlemin temel para birimi olarak kabul edilip işlem büyüklüğünün birimi olurken, karşıt döviz kâr ya da zararın hesaplandığı para birimi olacaktır. 30) ‘Piyasa emri’ ne demektir? Piyasada oluşmuş o andaki fiyattan verilen alış ya da satış emridir. Emir, aracı kurum tarafından anında yerine getirilmeye çalışılır. 18 31) ‘Buy stop’ ne demektir? Piyasada işlem görmekte olan fiyatın daha da üstünde bir fiyatla alış işlemine girmek için kullanılır. Yatırımcının belirlemiş olduğu direnç noktasının kırılması halinde piyasanın daha da yukarı gideceğine inanılması durumunda kullanılan bir emir türüdür. 32) ‘Sell stop’ ne demektir? Piyasada işlem görmekte olan fiyatın daha da altında bir fiyatla satış işlemine girmek için kullanılır. Yatırımcının belirlemiş olduğu destek noktasının kırılması halinde piyasanın daha da aşağı gideceğine inanılması durumunda kullanılan bir emir türüdür. 19 33) ‘Buy limit’ ne demektir? Fiyatın şu anki seviyesinden daha düşük bir seviyeye gelmesi durumunda aktif hale gelecek olan alış emrine denir. Yatırımcı bu emri vererek istediği fiyata düşen parite çiftinin bu seviyeden dönerek tekrar yükselişe geçeceğini düşünmektedir. 34) ‘Sell limit’ ne demektir? Fiyatın şu anki seviyesinden daha yüksek bir seviyeye gelmesi durumunda aktif hale gelecek olan satış emrine denir. Yatırımcı bu emri vererek istediği fiyata yükselen parite çiftinin bu seviyeden dönerek tekrar düşüşe geçeceğini düşünmektedir. 20 35) ‘Kârı al’ ve ‘zararı durdur’ emirleri ne demektir? Nasıl kullanılır? ‘Kârı al’ ve ‘zararı durdur’ emirleri yatırımcıların risklerini sınırlamaları açısından önemli emirlerdir. Belirli bir kâr veya zarar seviyesine ulaşınca pozisyonların otomatik olarak kapatılmasını sağlar. Kârı al: Açık olan işlemi önceden belirlenmiş bir fiyattan kapayıp kâr elde etmek amacıyla verilen emirlerdir. Zararı durdur: Zararı sınırlamak amacıyla açık olan işlemi belirli bir fiyattan kapatmak için verilen emirlerdir. 21 22 36) Gün sonunda açık pozisyon bırakmak riskli midir? Bu risk için bir şey yapılabilir mi? En iyi foreks robotu piyasaları dünyada 24 saat işlem gördüğü için eğer açık pozisyonunuz kalıyorsa gece sizin uyuduğunuz bir saatte olacak olumsuz bir gelişme ciddi zararlara neden olabilir. Bu nedenle gün sonunda açık kalan pozisyonlar konusunda çok dikkatli olunmalı ve mutlaka zararı durdur emirleriyle doğabilecek zararlar sınırlandırılmalıdır. 37) Herhangi bir para biriminde uzun pozisyon ve kısa pozisyon ne demektir? En iyi foreks robotu piyasasında bir para birimini diğer para birimiyle alıp satabilirsiniz. Bir döviz satın aldığınızda o dövizde ‘uzun’ pozisyonda, bir dövizi sattığınızda ise ‘kısa’ pozisyonda olursunuz. Örneğin, euro alıp karşılığında dolar satarsanız (verirseniz) euro’da uzun, dolarda kısa pozisyonda olursunuz. Döviz işlemlerindeki simetri sebebiyle her zaman bir dövizde uzun, diğerinde kısa pozisyondasınızdır. 38) Herhangi bir döviz paritesinde ‘alış yapmak’ ya da ‘satış yapmak’ ne demektir? Bir döviz paritesinde ‘baz para’ biriminin ‘karşıt para’ birimi karşısında değer kazanacağını düşünerek satın alınması için yapılan işleme, ilgili döviz paritesinde ‘alış yapmak’. Karşıt para biriminin değer kazanacağını düşünerek ‘baz para’ biriminin satılması işlemine ise ilgili paritede ‘satış yapmak’ denir. 39) Euro/dolar paritesinde uzun pozisyon açılışı için bir örnek verebilir misiniz? Eğer yatırımcı euro/dolar paritesinde ‘uzun pozisyon’ alıyorsa, euro’nun dolar karşısında değer kazanacağını düşünüyor demektir. Ve euro/dolar paritesinde ‘alış’ yapması gerekir. Bu işlem aşağıdaki şekilde olduğu gibi özetlenebilir. 23 Varsayılan koşullar: Kaldıraç oranı = 1:100 Euro/dolar alış fiyatı = 1.30851 İşlem detayları: İşlem yapılacak parite: Euro/dolar Alınacak pozisyon: Euro uzun – dolar kısa Yapılacak işlem: Alış Baz döviz: Euro Karşıt döviz: Dolar İşlem tutarı: 100,000 euro İşlem maliyeti: 1.30851 dolar Gerekli teminat: 1,308.51 dolar (veya 1,000 euro) Bu işlemle yatırımcı, euro/dolar paritesinde alış yaparak 1,308.51 fiyattan 100.000 euroluk uzun pozisyon almıştır. İşlem için yatırımcının vermesi gereken teminat 1,308.51 dolar olup, yatırımcı paritenin yukarı gitmesi yani euro’nun dolar karşısında değer kazanması durumunda kar edecektir. 40) Açılan bir pozisyon nasıl kapatılabilir? Bir örnek verebilir misiniz? Açılan bir pozisyon aynı miktarda ters pozisyon alarak kapatılabilir. Örneğin, euro/dolar paritesinde 100.000 euro’luk ‘alış’ yapmış olan bir yatırımcı, aynı paritede 100.000 euro’luk ‘satış’ yaparak pozisyonu kapatabilir. 24 Örnek olarak 39’uncu soruda açılmış olan pozisyonun kapatılışı şu şekilde özetlenebilir: Varsayılan koşullar: Mevcut pozisyon: Euro uzun – dolar kısa Mevcut pozisyon büyüklüğü: 100,000 euro Maliyet: 1.30851 Euro/dolar satış fiyatı: 1.30873 Kaldıraç oranı = 1:100 İşlem Detayları: İşlem yapılacak parite: Euro/dolar Alınacak pozisyon: Euro kısa – dolar uzun Yapılacak işlem: Satış Baz döviz: Euro Karşıt döviz: Dolar İşlem tutarı: 100,000 euro Satış fiyat: 1.30873 dolar Oluşan kar: (1.30873-1.30851) x 100,000 = 22 dolar Bu işlemle yatırımcı, euro/dolar paritesinde satış yaparak 1.30851 fiyattan almış olduğu 100.000 euro’luk uzun pozisyonu 1.30873 fiyattan ters işlemle kapatmıştır. Kapatma işleminin paritesi açılışa göre daha yüksek olduğundan, yatırımcı kâr etmiştir. 25 41) Dolar/TL paritesi üzerinde yapılan ve TL yönlü pozisyon aldıracak bir işlem örneği verir misiniz? Varsayılan koşullar: Yatırımcı TL’nin dolar karşısında değer kazanacağını düşünmektedir. Yatırımcı 100.000 dolarlık pozisyon almak istemektedir Kaldıraç oranı = 1:66.66 Dolar/TL satış kuru: 1.79659 İşlem detayları: İşlem yapılacak parite: Dolar/TL Alınacak pozisyon: Kısa Yapılacak işlem: Satış Baz döviz: Dolar Karşıt döviz: TL İşlem tutarı: 100,000 dolar Satış fiyatı: 1.79659 TL Gerekli teminat: 1.500 dolar (ya da 2,694.89 TL) Bu işlemle yatırımcı dolar/TL paritesinde satış yaparak 1.79659 fiyattan 100.000 dolarlık kısa pozisyon almıştır. İşlem için yatırımcının vermesi gereken teminat 1.500 dolar olup, yatırımcı paritenin aşağı gitmesi yani TL’nin dolar karşısında değer kazanması durumunda kâr edecektir. 26 42) Yatırımcı 41’inci sorudaki pozisyonunu kapatmak için ne yapmalıdır? Yatırımcının bu pozisyonu kapatmak için dolar/TL paritesinde 100.000 dolarlık alış yapması gerekmektedir. 41’inci soruda açılmış olan pozisyonun kapatılışı şu şekilde özetlenebilir: Varsayılan koşullar: Mevcut pozisyon: Dolar kısa – TL uzun Mevcut pozisyon büyüklüğü: 100.000 dolar Maliyet: 1.79659 Dolar/TL alış fiyatı: 1.79755 Kaldıraç oranı = 1:66.66 İşlem detayları: İşlem yapılacak parite: Dolar/TL Alınacak pozisyon: Uzun Yapılacak işlem: Alış Baz döviz: Dolar Karşıt döviz: TL İşlem tutarı: 100.000 dolar Alış fiyatı: 1.79755 dolar Oluşan zarar: (1.79755-1.79659) x 100.000 = 96 TL Bu işlemle yatırımcı dolar/TL paritesinde satış yaparak 1.79659 fiyattan almış olduğu 100.000 dolarlık kısa pozisyonu 1.79755 fiyattan ters işlemle kapatmıştır. Kapatma işleminin paritesi açılışa göre daha düşük olduğundan yatırımcı zarar etmiştir. 27 43) En iyi foreks robotu piyasasında standart işlem birimi var mıdır? En iyi foreks robotu piyasalarında işlem birimi olarak genellikle ‘lot’ kullanılır. Standart lot büyüklüğü 100.000 birimdir. 100.000 birim çoğunlukla 100 K olarak kısaltılmaktadır. 44) En iyi foreks robotu işlemlerinden elde edilen kârdan vergi ödeniyor mu? En iyi foreks robotu işlemlerinden elde edilen gelirler vergiye tabidir. Bu işlemlerden elde edilen gelirler VUK Geçici 67. madde kapsamında olmayıp, beyana tabidir. 45) Vergi beyanının hesaplanmasını kim yapıyor? Beyannamenin hazırlanıp bildirilmesi yatırımcının sorumluluğundadır. 28 29 46) Yatırım yapacaklara en önemli uyarılarınız ne olur? Yatırımcılar, her döviz paritesinin işleyiş ve davranış özelliklerinin farklı olabileceğini bilmeliler. Her döviz paritesinin (her ne kadar operasyonel işleyişte benzerlik gösterse ve fiyat hareketlerinde bir korelasyon olsa da) kendine özgü bir işleyişi, etkilendiği ekonomik/finansal/politik gelişme ve bu gelişmelere reaksiyon biçimi vardır. Örneğin, euro/dolar paritesinde işlem yapan bir yatırımcı, aynı yatırım alışkanlıkları ve stratejisini doğrudan pound/dolar paritesinde kullanmamalıdır. Paritelerin kendilerine has özellikleri, pozisyon-teminat-kâr/zarar ilişkileri hakkında yeterli tecrübe edinilmesi gerekir. 30 47) Yatırımcılar en iyi foreks robotu piyasalarını mı, yoksa hisse senedi, tahvil-bono vs gibi piyasaları mı tercih etmeliler? Her piyasanın kendine has işleyiş özellikleri ve farklı yatırım araçları bulunur. Önemli olan bu özellikleri iyi bilmek ve yatırım stratejinize, tarzınıza ve tecrübenize uygun araçları seçmektir. Bu araçlar seçilirken ekonomik ve finansal gelişmeler de göz ardı edilmemeli ve uzman görüşlerinden faydalanılmalıdır. 48) İş Yatırım olarak sizin en iyi foreks robotu işlemi yapmak isteyen yatırımcılara yönelik özel bir programınız var mı? İş Yatırım olarak yatırımcıların en iyi foreks robotu piyasalarında işlem yapmalarına yönelik olarak TradeMaster FX elektronik platformunu geliştirdik. Trade- Master FX ile bu piyasalara 24 saat ulaşabilir, birçok farklı parite çiftinde, altında ve gümüşte işlemlerinizi kolay ve hızlı bir biçimde kaldıraç kullanarak yapabilirsiniz. Metatrader tabanlı TradeMaster FX ile spot piyasada işlem yapılan tüm parite çiftleri, altın ve gümüşte anlık verilere ulaşabilir, bu veriler üzerinde farklı görsel ve istatistiki analizler yapabilir ve finansal piyasalarla ilgili haber akışına erişebilirsiniz. TradeMaster FX’i daha yakından tanımak, işleyişini görmek için hesap açmanıza da gerek yok. www.trademasterfx.com.tr adresinden TradeMaster FX’in demo versiyonunu, bilgisayarınıza veya mobil cihazınıza yükleyip deneme işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. 31 32 49) Yatırımcılar en iyi foreks robotu konusunda kendilerini nasıl geliştirebilirler? Şirketler hem mevcut yatırımcılarına, hem de en iyi foreks robotu piyasasıyla ilgilenen potansiyel yatırımcılara eğitim ve tanıtım faaliyetlerinde bulunmaktalar. İş Yatırım olarak en iyi foreks robotu piyasasının yatırımcılara tanıtılması ile ilgili çalışmalarımız sürüyor. Bu tanıtımlardaki amacımız piyasanın işleyişini ve işlemlerin özelliklerini anlatırken, risklerin de iyi anlaşılmasını sağlamak. Bu piyasalar hakkında yatırımcıların bilinçlenmelerini sağlamak amacıyla foreks işlemleri için özel olarak oluşturduğumuz www.trademasterfx.com.tr internet sitesinde önemli bilgilendirmelerde bulunuyoruz. Yazılı anlatımların yanı sıra, özel olarak hazırladığımız ders nitelğindeki eğitim videolarıyla en iyi foreks robotu piyasalarının işleyişi, emir tipleri, riskleri, TradeMaster FX platformunun kullanılışı vb konularda derinlemesine bilgi veriyoruz. Bize başvuran yatırımcılara da bütün bu konuları birebir anlatıyoruz. Bunlara ek olarak yatırımcılara eğitimler vererek en iyi foreks robotu piyasasının bilinirliğini artırıp, foreksle ilgilenenlerin daha sağlıklı bir şekilde bu işlemleri gerçekleştirmelerini sağlamaya çalışıyoruz. Bu kapsamda İstanbul dışında da eğitimlere başladık. İlkini Bursa’da gerçekleştirdiğimiz bu eğitimlerin ikincisini Ankara’da gerçekleştirdik. Daha sonra İzmir, Adana, Gaziantep, Kayseri ve duruma bağlı olarak diğer illerde de aynı organizasyonları yapmayı planlıyoruz. 50) 2013 yılında foreksteki hedefiniz nedir? İş Yatırım olarak en iyi foreks robotu işlemlerinde de amacımız her alanda olduğu gibi 2012 yılındaki piyasa liderliğimizi 2013’te de sürdürmektir. Ayrıca TradeMaster FX platformundaki döviz paritesi çiftlerinin sayısını daha da artırmayı hedefliyoruz. Son olarak Rus Rublesi ve Macar Forinti işlemlerini eklemiştik, buradaki parite gamını daha da ilerletmeyi planlıyoruz. 33 34 FOREX- Kaldıraçlı alım satım işlemleri - nedir? Esas itibariyle forex, bir ülkenin para birimi karşılığında başka bir ülke parasının alımı ya da satımı olarak tanımlanmaktadır. Forex, yani döviz alım satım işlemleri ticari, yatırım, riskten korunma ya da spekülatif amaçlarla dövize duyulan ihtiyaçtan dolayı yıllardır uluslararası kambiyo piyasalarında gerçekleştirilmektedir. En basit ifadesiyle, 1 ABD Doları=1.50 TL kurundan 150 TL karşılığı 100 ABD Doları alınması bir forex robotu işlemidir. Son yıllarda geleneksel kullanımından farklı bir şekilde yatırım amaçlı yapılan döviz işlemleri tüm dünyaya yayılmış ve yatırımcılar tarafından büyük rağbet görmüştür. Forex robotu olarak adlandırılan bu işlemlerde iki ülke parasının birbirine ya da petrol, altın gibi emtia ve kıymetli madenlerin bir ülke parasına göre değeri alım satıma konu olmakta ve yatırımcılara yatırdıkları teminatın belirli bir katına kadar işlem yapma olanağı verilmektedir. Kaldıraç oranı olarak adlandırılan bu oran, bazen 1’e 50, 1’e 100 ve hatta 1’e 400’lere kadar ulaşabilmektedir. Peki kaldıraç oranı yatırımcılara ne sağlar? Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse; Kaldıracın söz konusu olmadığı bir forex robotu işleminde 1 ABD Doları=1,50 TL ise, elinizdeki 100 TL yaklaşık olarak 67 dolar alırsınız. Dolardan kar elde etme düşüncesiyle bu işlemi yaparsanız, beklentiniz doların TL karşısında değer kazanmasıdır. Dolar 1.70 olursa, o zaman elinizdeki 67 dolarla 67*1.70=114 TL almanız mümkün hale gelir. Yani 14 TL kar elde etmiş olursunuz. Kaldıracın varlığı halinde ise; 1’e 100 kaldıraç oranıyla forex robotu işlemi yaptıran kuruluş yatırımcısına şöyle bir teklifte bulunur: 1.000 TL karşılığında ben sana 100.000 TL’lik işlem yaptıracağım ve döviz satacağım. Ama dövizi banknot olarak vermeyeceğim. İşlemi yaptığın kur üzerinde meydana gelen değişiklikler neticesinde bir kar oluşursa onu ödeyeceğim. Yani 100.000 TL’yi vermiş ve karşılığında 1 ABD Doları=1.50 TL den 66.667 dolar almış gibi olacaksın. Kur 1,60 olursa o zaman, 66.667 Dolar karşılığında 106.667 TL alacaksınız. Yani, 1.000 TL’lik teminatla 6.667 TL kar elde etmiş olacaksınız. Forex robotu işlemlerini tüm dünyada cazip kılan da, yukarıda açıklandığı üzere, az miktardaki yatırımla yüksek kar elde etme ümididir. Birçok yatırımcı, sürekli kar elde edildiği gibi gerçeğe aykırı reklam, ilan ve duyurulardan etkilenerek, ellerindeki sınırlı tasarrufları bu alana yönlendirmekte, ancak kar elde edemedikleri gibi, tasarruflarını tümüyle kaybedebilmektedirler. Çünkü kurların, yatırımcıların beklentilerinin aksine hareket etmesi durumunda, büyük zararlarla karşılaşılması kaçınılmazdır. Yukarıda yer verdiğimiz örnekten hareket edersek, 1.000 TL teminat yatırarak, 1’e 100 kaldıraç oranıyla, 1 ABD Doları =1.50 TL’den yapılan 100.000 TL’lik bir dolar alım işleminde, fiyatın 1.40 seviyesine düşmesi durumunda, 6.667 TL zararla karşılaşılacaktır. Kurdaki düşüşün birden değil de, kademe kademe olduğunu göz önünde bulundurursak, yatırımcının pozisyonu fiyat 1.40’a dahi ulaşmadan 1.000 TL’lik teminatının tükendiği seviyede kapatılacak, yatırımcı yatırımının tümünü kaybedecektir. Döviz piyasasının, dünya üzerindeki birçok gelişmeden etkilendiği ve fiyatların değişkenliğinin oldukça yüksek olduğu göz önüne alındığında, fiyatların yatırımcıların beklentilerinin aksi yönde değişmesi ve yatırımcıların bu piyasalarda para kaybetmesi sıklıkla yaşanmaktadır. Bu nedenle, tasarruflarını kaldıraçlı alım satım işlemlerine yönlendirmeyi düşünen yatırımcıların, bu işlemlerin yüksek oranda risk içerdiğini, döviz piyasaları ile ilgili bilgi ve tecrübe sahibi olmayı gerektirdiğini ve yatırımlarının tümünü kaybetme olasılığı ile karşı karşıya kalabileceklerini dikkate alarak karar vermeleri gereklidir. Yetkisiz Kuruluşlar Forex robotu piyasasında ortaya çıkan tek risk fiyatların beklentilerin aksine değişmesi sebebiyle zarar etme riski değildir. Bu işlemlerin yetkilendirilmemiş, hiçbir denetim ve gözetime tabi olmayan kurumların sağladığı platformlar üzerinden yapılması durumunda, bu işlemler aslında yurt dışında yerleşik ve kim olduğu dahi bilinmeyen kişilerle yapılmakta ve yatırımcılar kar elde etseler dahi, çeşitli gerekçelerle karları ödenmeyebilmektedir. Bu nedenle, yatırımcı işlemlerinin, söz konusu hizmeti sunmak üzere yetkilendirilmiş, gözetim ve denetime tabi olan kurumlar nezdinde gerçekleştirilmesi en önemli hususlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Forex robotu Piyasasının Gözetim ve Denetimi Forex robotu işlemleri son yıllarda Türkiye'de ciddi bir işlem hacmine ve yatırımcı sayısına ulaşmıştır. Ancak bu işlemler, bugüne kadar herhangi bir gözetim ve denetime tabi olmadan piyasanın kendi belirlediği kurallar çerçevesinde yürümüştür. 6111 sayılı Kanun ile kaldıraçlı alım satım işlemlerini düzenleme yetkisi Sermaye Piyasası Kuruluna verilmiştir. Forex robotu piyasasının işleyişinin düzene sokulması ve yatırımcı mağduriyetlerinin önüne geçilebilmesi için Kurulumuz tarafından kapsamlı ve titiz bir çalışma yürütülmüş ve bu çalışmalar sonucunda bir düzenleme taslağı hazırlanmıştır. Kurulumuzca yapılan düzenlemeler 31.08.2011 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir. SPK Düzenlemeleri Ne Getiriyor? Kaldıraçlı alım satım işlemleri yalnızca Kurul tarafından bu faaliyette bulunmak üzere yetkilendirilmiş olan aracı kurumlar ve vadeli işlem aracılık şirketleri tarafından yerine getirilebilecektir. Kaldıraçlı alım satım işlemlerine ilişkin 3 farklı faaliyet türü mevcuttur: - Piyasa yapıcılığı - İşlem aracılığı - Tanıtım aracılığı Her bir aracının asgari faaliyet ve sermaye koşulları ile müşterilerine karşı sahip oldukları hak ve yükümlülükleri ayrıntılı bir biçimde belirlenmiştir. Piyasa yapıcılığı (market maker) ve işlem aracılığı faaliyeti (white label) sadece aracı kurumlar tarafından, tanıtım aracılığı (IB) faaliyeti ise aracı kurum ve vadeli işlemler aracılık şirketleri tarafından gerçekleştirilebilecektir. Ancak Tebliğin yürürlüğünden itibaren, bu faaliyetlerin bugüne kadar olduğu şekilde yurtdışındaki bir kuruluşun aracısı olarak yürütülmesi mümkün olmayacaktır. Bu faaliyeti yapmak isteyen aracı kurum veya vadeli işlemler aracılık şirketleri yurtiçinde yerleşik bir aracı kurumun temsilcisi veya aracısı olabilecektir. Bu düzenlemenin en önemli amacı, müşterilerin işlem yapmak üzere yatırdıkları teminatların Türkiye’deki kuruluş üzerinden yurtdışına gönderilmesinin engellenmesi, bu şekilde ülke tasarruflarının yine ülke içinde kalmasının sağlanmasıdır. Teminatların Türkiye'de kalması, yurt dışında yerleşik kurumun iflası durumunda teminatların korunmasına da imkan sağlayacaktır. Yurt dışında faaliyet gösterilmesine ilişkin esaslar Kurulumuzca belirleninceye kadar yurtdışında yerleşik kuruluşların temsilcisi veya aracısı olarak faaliyet göstermek mümkün olamayacaktır. Tebliğin yürürlüğe gireceği 31.08.2011 tarihi itibariyle, Sermaye Piyasası Kurulu’nun yetkilendirmediği kurum ve kuruluşlar üzerinden forex robotu işlemleri gerçekleştirilmesi Sermaye Piyasası Kanunu’na aykırılık anlamına gelecektir. Bu faaliyete ilişkin olarak aracı kurum ve vadeli işlem aracılık şirketlerinin yetkilendirilmesi sürecinde, yalnızca mevcut durum itibariyle piyasa yapıcılığı faaliyetlerinde bulunan ve bu faaliyetlerini devam ettirmek üzere Kurulumuza başvuru yapan aracı kurumlar üzerinden forex robotu işlemleri gerçekleştirilebilecektir. Bu çerçevede, belirtilen tarihe kadar olan süreç içerisinde, Kurulumuz tarafından yetkilendirilmemiş kurumlar nezdindeki tüm müşteri hesaplarının tasfiye edilmesi zorunludur. Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri Risk Bildirim Formu Kaldıraçlı alım satım işlemleri sonucunda kar elde edebileceğiniz gibi zarar riskiniz de bulunmaktadır. Bu nedenle işlem yapmaya karar vermeden önce, karşılaşabileceğiniz riskleri anlamanız ve kısıtlarınızı dikkate alarak karar vermeniz gerekmektedir. Bu amaçla, Sermaye Piyasası Kurulu’nun “Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri ve Bu İşlemleri Gerçekleştirebilecek Kurumlara İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ”inin 9 uncu maddesinde öngörüldüğü üzere “Kaldıraçlı Alım Satım İşlemlerine İlişkin Risk Bildirim Formu”nda yer alan aşağıdaki hususları anlamanız gerekmektedir. Uyarı Kaldıraçlı alım satım işlemi hizmeti sunmak Sermaye Piyasası Kurulu’nun iznine tabidir. Bu nedenle, işlem yapmaya başlamadan önce çalışmayı düşündüğünüz kuruluşun söz konusu işlemlere ilişkin yetkisinin olup olmadığını kontrol ediniz. Kaldıraçlı alım satım işlemi yapmaya yetkili olan kuruluşları www.spk.gov.tr veya www.tspakb.org internet sitelerinden öğrenebilirsiniz. Risk Bildirimi İşlem yapacağınız yetkili kuruluş ile imzalanacak “Çerçeve Sözleşmesi”nde belirtilen hususlara ek olarak, aşağıdaki hususları anlamanız çok önemlidir. 1.Yetkili kuruluş nezdinde açtıracağınız hesap ve bu hesap üzerinden gerçekleştirilecek tüm işlemler için Sermaye Piyasası Kurulu tarafından çıkartılan ilgili her türlü mevzuat ve benzeri idari düzenleme hükümleri uygulanacaktır. 2.Kaldıraçlı alım satım işlemleri çok risklidir. Kaldıraç etkisi nedeniyle, düşük teminatla işlem yapmanın piyasada lehe çalışabileceği gibi aleyhe de çalışabileceği ve bu anlamda kaldıraç etkisinin tarafınıza yüksek kazançlar sağlayabileceği gibi yüksek zararlara da yol açabileceği ihtimali daima göz önünde bulundurulmalıdır. Ters fiyat hareketleri sonucunda yetkili kuruluşa yatırdığınız paranın tümünü kaybedebilirsiniz. Yüksek getiri vaatlerine itibar etmeyiniz. 3.Yetkili kuruluşun yapacağınız işlemlere ilişkin tarafınıza aktaracağı bilgiler ve yapacağı tavsiyelerin eksik ve doğrulanmaya muhtaç olabileceği tarafınızca dikkate alınmalıdır. 4.Kaldıraçlı alım satım işlemlerine ilişkin olarak yetkili kuruluş personelince yapılacak teknik ve temel analizin kişiden kişiye farklılık arz edebileceği bu analizlerde yapılan öngörülerin gerçekleşmeme olasılığının bulunduğu dikkate alınmalıdır. 5.Yabancı para cinsinden yapılan işlemlerde, yukarıda sayılan risklere ek olarak kur riskinin bulunduğu, kur dalgalanmaları nedeniyle Türk Lirası bazında değer kaybı olabileceği, devletlerin yabancı sermaye ve alım satım hareketlerini kısıtlayabileceği, ek ve/veya yeni vergiler getirebileceği, alım satım işlemlerinin zamanında gerçekleşmeyebileceği bilinmelidir. 6.Kaldıraçlı alım satım işlemlerinde size sunulan parite fiyatları ve “spread”ler en iyi fiyat durumunu yansıtmayabilir. Başka kurumların fiyatlarını da kontrol etmeniz yerinde olacaktır. 7.İşlemlere başlamadan önce yetkili kuruluşunuzdan yükümlü olacağınız bütün komisyon ve diğer muamele ücretleri konusunda teyit almalısınız. Eğer ücretler parasal olarak ifade edilmemişse size nasıl yansıyacağı ile ilgili anlaşılır örnekler içeren yazılı bir açıklama talep etmelisiniz. 8.Yetkili kuruluşlar tarafından kaldıraçlı alım satım işlemleri sonucunda kayba uğramayacağınız, kaybınızın kontrol altında tutulacağına veya kayba uğramanız durumunda ek teminat çağrısı yapılacağı konularında garanti verilemeyeceğini dikkate almanız gerekmektedir. İşbu kaldıraçlı alım satım işlemleri risk bildirim formu, yatırımcıyı genel olarak mevcut riskler hakkında bilgilendirmeyi amaçlamakta olup, kaldıraçlı alım satım alım satımından ve uygulamadan kaynaklanan tüm riskleri kapsamayabilir. Dolayısıyla tasarruflarınızı bu tip işlemlere yönlendirmeden önce dikkatli bir şekilde araştırma yapmalısınız. Forex robotu Nedir? Forex robotu Temel Analiz Temel analiz, ekonomik durumu yansıtan ve nicelleştiren ekonomik, sosyal ve siyasi verilerin, finansal piyasaların gelecekteki hareketlerinin belirlenmesi amacıyla analiz edilmesidir. Analistler teknik ve temel analistler olarak ikiye ayrılmışlardır. Fakat aslında çok az sayıda sadece temel veya sadece teknik analist vardır. Teknik analistler ekonomi ile ilgili açıklamaların etkilerini ve zamanlamalarını göz ardı edemezler. Temel analistler de geçmişteki fiyat seviyelerinden ve volatiliteden elde edilen çeşitli sinyalleri görmezden gelemezler. Analiz yaparken; ülkelerin ekonomik, siyasi ve sosyal durumlarıyla ilgili bütün açıklamaları, verileri ve haberleri hesaba katmak, özellikle günümüzün global piyasasında gerçekten zordur. Fakat ekonomilerin çeşitli temel göstergelerini anladıkça ve bu göstergeleri derinlemesine inceledikçe finansal piyasaların analizi önemli ölçüde gelişir. Ekonomi ile ilgili sayısız açıklama yapılır. Ekonomik takvimi biraz daha yakından tanımak, verilerin doğasını ve olası etkilerini anlamaya çalışmak önemlidir. Ancak diğer taraftan çok fazla bilgiden ötürü çıkmaza girerek etkili bir analiz yapamamak da çok kolaydır. Çok fazla sayıda ekonomik veri olduğu için, çok veri hakkında az bilgi sahibi olmaksa, fiyatları hareketlendiren temel verilere odaklanmak daha önemlidir. EKONOMİK GÖSTERGELER Ekonomik göstergeler veri olarak açıklanan, ekonominin finansal, ekonomik ve sosyal atmosferini yansıtan niceliksel duyurulardır. Bu göstergeler hükümetlere bağlı veya özel sektördeki çeşitli ajanslar tarafından yayınlanır. Bu istatiskler kamu tarafından tahmin edilirler ve takvime göre önceden belirlenmiş zamanlarda yayınlanırlar. Birçokları tarafından bir ekonominin sağlığını ve gücünü gösteren bir ekran olarak kullanılır. Açıklanan verilerle ilgili tahminlerde bulunan çok sayıda oyuncu olduğu için bazen verilerin kendileri piyasadaki hacmi büyük oranda arttırır ve sıklıkla çeşitli finansal araçların fiyatlarını çok kısa süre içerisinde hareketlendirir. Günlük olarak yayınlanan çok sayıda ekonomik veri ile ilgili bilgilerimizi güncel tutmak fakat içlerinden sadece birkaç temel göstergeyi yakından takip etmek daha önemlidir. 1- EKONOMİK TAKVİM Hangi ekonomik göstergenin tam olarak ne zaman açıklanacağını bilin. Masaüstünüzde veya platformunuzda, açıklanacak olan göstergenin adını, tarihini, saatini ve beklenen verisini gösteren bir takvim bulundurun. Sıklıkla bir gösterge verisinin kendisinden daha çok, beklenen veriler piyasayı yönlendirir. 2- EKONOMİK VERİYİ ANLAMAK Açıklanacak verinin, ekonominin özellikle hangi yönünün yansıtıldığını anlamaya çalışın. Ekonominin birçok farklı yönü vardır. Örneğin büyüme oranı – GSYİH, enflasyon - TÜFE veya ÜFE, işsizlik oranı -tarım dışı ücretler veya istihdam, ekonomiye olan güven - tüketici güveni veya harcamalar verileri ile ölçülür. Bu verileri bir süre için takip ettikten sonra hangi verinin ekonominin hangi yönü hakkında bilgi verdikleri konusuna çok aşina olacaksınız. 3- HANGİ GÖSTERGELERE KONSANTRE OLACAĞINIZI BİLİN Daha önce de bahsettiğimiz gibi, günlük olarak yayınlanan çok fazla sayıda gösterge vardır. Bunların hepsini birden sürekli takip etmek neredeyse imkansızdır ve ayrıca bu, vakit kaybı da olur. Bazıları piyasada hareketlilik yaratır ama bazıları yaratmaz. Siz hareketlendirenlere konsantre olun. Fakat verilerin piyasalara olan etkisi hep aynı olmayabilir. Bazıları zamanla daha fazla önem kazanırken bazıları daha önemsiz hale gelebilir. Bu konuda bilgilerinizi güncel tutun. 4- BEKLENEN VERİLER Bir verinin kendisi, gerçekleşen veri ile beklenen arasındaki fark kadar önemli olmayabilir. Daha önce bahsedildiği gibi, piyasanın beklentisini bilmek önemlidir. Beklentiler, yatırım aracının fiyatının üzerinde inşa edilir. Fiyatın içine inşa edilmeyen, fiyatı hareketlendiren beklemedik veri veya olaydır. Bazen de açıklanan verinin kendisi beklendiği gibi geldiği halde, o veri ile birlikte kullanılmış bir kelime piyasada hareketlilik yaratır. Örneğin faiz oranı beklendiği gibi % 0.25 olarak açıklanırsa fazla hareket yaratmayabilir fakat duyurunun arkasına eklenen, “daha fazla faiz artırımı olmayacak” gibi bir haber fiyatı hareket ettirir. 5- AÇIKLAMAYI ANLAYIN Bütün beklentilerden farklı gelen veya beklenmedik açıklamalar piyasada hareketlilik yaratmaz. Kamuya açıklanan her ekonomik gösterge daha önce açıklanmış verilerin düzeltilmiş halleridir. Bazen bunlar belirsiz olabilir. Örneğin, dayanıklı mallar siparişleri verisinde düşüş beklenirken % 0.4 oldu. Bu beklenmedik artış aslında yeni veri açıklaması ile birlikte önceki ayın verisinin de aşağı yönde düzeltilmiş olmasından kaynaklanır. Eski verilerde yapılan düzeltmeleri karşılaştırın. Çünkü verdiğimiz örnekte önceki ayın dayanıklı siparişler verisi aşağı yönde düzeltildiğinde % 0.4 olarak belirtilmiş artış aslında % 0.1 olmuştur. Bu nedenle bazen içinde bulunduğumuz aydaki artış önceki ayın düzeltmesinden kaynaklanabilir. 6- DÖVİZ ÇİFTLERİ Yatırım araçları bir dövizin diğerine karşı olan değeri ile trade yapılır. Bu nedenle oyunun sadece bir yanını biliyor olmak yeterli olmayabilir. Bir para biriminin değeri düştüğünde satış işlemi girerseniz, diğer para biriminin değeri daha da fazla düşmüşse paritede yükseliş olacağından zarar edebilirsiniz. 7-İNDİKATÖR TÜRLERİ Ekonomik indikatörler genellikle öncü ( leading ) veya gerileyen ( lagging )göstergeler olarak ikiye ayrılır. Öncü göstergeler ekonominin belli bir yol veya trend izlemeye başlamasından önce değişirler ve ekonomideki değişimler hakkında öngörü sahibi olmak için kullanılırlar. Gerileyen göstergeler ise ekonominin belli bir yol veya trendi izlemeye başlamasından sonra değişirler. ÜLKELERİN FOREX ROBOTU PİYASALARINA ETKİSİ ABD EKONOMİK GÖSTERGELERİ TARIM DIŞI İSTİHDAM DEĞİŞİMİ VERİSİ ( TARIM SEKTÖRÜ DIŞINDA YENİ YARATILMIŞ İŞLER ) • Her ayın ilk çarşambası TSİ 15.30’da yayınlanır. • Önemi: Piyasaya yön verir. DIŞ TİCARET DENGESİ VEYA ABD DIŞ TİCARET AÇIĞI • Dış ticaret dengesi, mal ve hizmetlerin toplam ihracatı ile toplam ithalatı arasındaki farkın hesaplanması ile bulunur. ABD’de 1970’den beri dış ticaret açık vermektedir. • Her ayın 10’unda veya ona yakın bir günde TSİ 15.30’da yayınlanır. • Önemi: Piyasaya yön verir ÇEKİRDEK TÜFE, TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ • TÜFE, şehirli tüketiciler tarafından kullanılan belli mal ve hizmetlerden oluşan bir sepetin, etkilendiği ekonomik çevre koşullarına göre, fiyatlarındaki değişimi hesaplar. Çekirdek TÜFE, fiyat değişimini hesaplarken çok fazla etkilenen (yiyecek ve enerji gibi) malları hariç tutar. • Her ayın 15’inde veya ona yakın bir günde TSİ 15.30’da yayınlanır. • Önemi: Piyasaya yön verir. İMALAT ISM ( İMALAT DÂHİL) • Institute of Supply Management tarafından yayınlanan veri, imalat sektöründeki faaliyetler ile ilgili fikir verir. • Her ayın ilk iş gününde TSİ 17.00’de yayınlanır. • Önemi: Piyasaya yön verir. MICHIGAN GÜVEN ENDEKSİ • Tüketicilerin ABD ekonomisine olan güvenini yansıtır. Veri, ABD’deki 5000 hanede yapılan anket sonuçlarına göre hesaplanır. • Rapor taslağı her ayın yaklaşık 15’inde yayınlanır, son rapor her ayın son salısı yayınlanır. • Önemi: Piyasaya yön verir. PERAKENDE SATIŞLAR • Toplam perakende satışları arasındaki aylık farkları hesaplar. • Açıklama zamanı en belirsiz olan tüketici harcamaları tarzını yansıtan göstergedir. Mevsimsel değişkenlere, tatil zamanlarına ve işlem günleri farklarına göre düzeltilir. • Önemi: Piyasaya yön verir. GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILA – GSYİH • Bir ülkede üretilen, son tüketiciye ulaştırılmış tüm mal ve hizmetler toplamıdır. • GSYİH bir ülkenin ekonomisinin büyümekte mi yoksa durgunlukta mı olduğu konusunda bilgi verir. Üretim ve büyüme oranı hakkında en geniş bilgi veren gösterge olarak kabul edilir. • Aylık olarak elde edilen veriler ile hesaplanır, bir ayın bitiminden yaklaşık 5 hafta sonra çeyrek dönem verisi olarak yayınlanır. • Önemi: Piyasaya yön verir. INSTITUTE FOR SUPPLY MANAGEMENT ENDEKSİ ( ISM ) • ISM; yeni siparişler, üretim, tedarikçi dağıtımları, envanterler ve istihdam olmak üzere beş göstergenin dağılım endekslerinin mevsimsel olarak düzenlenmesi ile elde edilen bir bileşik endekse dayanır. • Önemi: Yüksek MİLLİ TASARRUFLAR • Harcanabilir ( vergilerden sonra arta kalan ) kişisel gelirlerin belli bir yüzdesi olan kişisel tasarruflar. • Tasarruf oranlarının ekonomiye doğrudan etkisi vardır. Yüksek oranda tasarruf çok az paranın ekonomiye katıldığını gösterir. Düşük oranda tasarruf tüketicilerin daha fazla harcadığını gösterir, böylelikle ekonominin canlanmasına olumlu katkısı olur. Negatif tasarruf oranı tüketicilerin kendilerini borca soktukları anlamına gelir. Bu da kısa vadede büyüme hızını tetikleyebilir fakat sürdürülebilir bir büyüme olmaz. • Önemi: Yüksek HAFTALIK ÖNCÜ ENDEKS ( AYLIK ) • Haftalık öncü endeks yedi tane gösterge kullanılarak hesaplanan bir bileşik endekstir. Bu göstergeler; JOCECRI malzeme fiyatları endeksi, mortgage faaliyeti, tahvil kalite spreadleri, stok fiyatları, tahvil faizi ve işsizlik başvurularıdır. • WLI ölçtüğü göstergeler ile ekonomik trendleri kısa süre içinde gösterir. Ve iş dünyası konjonktürünü belirleyen faktörleri hesaplayan göstergeleri kullandığı için güvenilir sonuçlar verir. 3 aylık, 10 buçuk aylık dip ve tepe verilerini gösterir. • Önemi: Yüksek DAYANIKLI MAL SİPARİŞLERİ ( MİLYAR ) Mevsimsel olarak düzenlenir. • Dayanıklı mal siparişleri, yerli imalatçıların hemen veya gelecekte teslim etmek üzere büyük dayanıklı mallar için aldıkları siparişleri gösterir. • Dayanıklı mal, üç yıl ve üzeri gibi uzun bir süre kullanılan mallara denir. • Dayanıklı mal siparişleri verisi geçicidir fakat ilerideki ekonomik faaliyetlerin göstergesi olarak kullanılır. Siparişlerin, imalatçıların üretimi artırmasından önce artması ve imalatçıların üretim miktarını düşürmesi sonucu azalması gerekir. • Önemi: Orta ÜFE- MAMUL MALLAR • Mamul malların üretici fiyatları endeksi mevsimsel olarak düzenlenmez. • Üreticilere yönelik enflasyonu hesaplar ve hesaba hizmetleri dahil etmez. Tipik olarak ÜFE’deki ani bir artış hisse ve tahvil piyasalarında düşüşü tetikler. • ÜFE’nin ekonomik analizde kullanımı en çok mamul, ara ve ham mallar içindir. • Önemi: Orta ABD İŞSİZLİK ORANI (%) • Mevsimsel olarak düzenlenen, işsiz kişi sayısının toplam iş gücü piyasasına oranıdır. • İşsizlik oranı genel ekonominin sağlığının göstergesidir. Düşük oran, iş arayanların çok çabuk iş bulduğu güçlü bir ekonomiye işaret ederken, yüksek oran daha zayıf bir ekonomik görünüm yansıtır. Diğer taraftan işverenler işsizlik oranının yüksek olduğu zamanlarda daha çabuk eleman bulurlar. • Önemi: Orta KONUT BİNA İZİNLERİ • Yeni, özel mülkiyet olan, bina izinlerine tabi olan konut birimleridir. Mevsimsel olarak düzenlenmez. Veriler, tek ve çoklu birimleri içeren toplam bina izinleri sayısını yansıtır. • Konut piyasası ekonomik aktivitenin öncü göstergelerinden biri sayılır. Mevsimsel dalgalanmaların dışında, bina satışlarındaki veya inşaatlarındaki ani artışlar (veya düşüşler) ekonomide canlılığı ( veya durgunluğu ) yansıtır. Bunun nedeni, konut harcamaları toplam yatırımın üç veya dörtte birini, ulusal ekonominin de % 5’ini oluşturur. Bina izinlerindeki düşüş inşaat sektöründe gerilemeye işaret eder. • Önemi: Orta SANAYİ ÜRETİMİ • Bir ülkede fabrikalarda, madenlerde ve alt yapı hizmetleri kapsamında yapılan toplam üretim miktarının, belli zaman aralıklarında gösterdiği farklılıkların ve buna ek olarak üretim için mevcut kaynakların ne kadarının kullanılabildiğinin ölçüldüğü bir tür zincir-ağırlıklı ölçüdür. • İmalat sektörü bir ülkenin ekonomisinin üçte birini oluşturur. • Kapasite kullanım oranı fabrikaların kapasitelerinin ne kadarının kullanıldığı hakkında fikir verir. • Önemi: Orta SATIN ALMA MÜDÜRLERİ ENDEKSİ ( PMI ) • National Association of Purchasing Managers ( NAPM ) veya yeni adıyla Institute for Supply Management, aylık olarak ülkenin imalat sektörü hakkında bir bileşik endeks yayınlar. • Yeni siparişler, üretim, tedarikçi dağıtım zamanları, birikmiş siparişler, envanter fiyatları, istihdam, ihracat ve ithalat siparişleri verilerinden elde edilir. • İmalat ve imalat dışı alt endeksleri olarak ikiye ayrılır. • Önemi: Orta KONUT BAŞLANGIÇLARI • Konut başlangıçları raporu her ay yeni başlamış konut veya bina inşaatları sayısını belirtir. • Yeni temeli atılmaya başlanmış konut veya bina inşaatları, konut başlangıçları olarak tanımlanır. • Konut başlangıçları verisi, faiz oranlarındaki değişimlere karşı son derece hassastır ve faizlerdeki bir değişime ilk tepki veren göstergelerdendir. • Konut başlangıçları veya izinlerinin değişen faiz oranlarına önemli bir tepkisi olduğunda, bu faiz oranlarının zirve ya da dibe yaklaştığının sinyalini verir. Bunu analiz etmek için, önceki ayların seviyelerindeki yüzdelik değişimlere odaklanın. • Rapor ayın ortalarında yayınlanır. • Önemi: Orta İSTİHDAM MALİYETİ ENDEKSİ • Bu endeks bir ülkenin her yerinde bulunan bütün sektörlerde faaliyet gösteren iş yerlerindeki çalışan sayısını gösterir. • Endeks, özel sektörde ve kamu sektöründe faaliyet gösteren özellikle büyük işyerlerindeki, maaş veya ücret ödemesi yapılan, yarı zamanlı veya tam zamanlı olarak çalışan kişi sayısına göre hesaplanır. • Önemi: Orta - Düşük forex robotu robotu uzman danışman exper advisor forex robotu robotu yaptır uzman danışman yaptır expert advisor yaptır forex robotu robotu nasıl yapılır uzman danışman nasıl yapılır expert advisor nasıl yapılır forex robotu robotu nasıl kullanılır uzman danışman nasıl kullanılır expert advisor nasıl kullanılır forex robotu robotu ne işe yarar uzman danışman ne işe yarar expert advisor ne işe yarar forex robotu robotu nasıl test edilir uzman danışman nasıl test edilir expert advisor nasıl test edilir strateji deneme nasıl kullanılır strategy tester nasıl kullanılır forex robotu robotları nasıl kullanılır uzman danışmanlar nasıl kullanılır expert advisor nasıl kullanılır metatrader 4 expert advisor nasıl kullanılır en iyi forex robotu robotu forex robotu stratejileri forex robotu sinyalleri forex robotu analizleri takip eden zararı durdurucu buy stop sell stop expert nedir indicatorler nasıl kullanılır indicator nasıl kullanılır forex robotu robotu güvenilir mi? forex robotu nedir forex robotu forum forex robotu yorumları forex robotu nasıl oynanır forex robotu nedir nasıl kazanılır forex robotu robot free forex robotu robot market forex robotu robotu forum forex robotu uzman danışman forex robotu uzman danışman indir forex robotu uzmanları uzman danışman forex metatrader 4 uzman danışman nasıl kullanılır scalping En iyi forex robotu robotu Burada yer alan yatırım bilgi, yorum, tavsiyeleri ve robotlar yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum, tavsiyeler ve robotlar ise genel niteliktedir. Sitenin tüm içeriği mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Forex robotu piyasası kaldıraçla çalışan bir pazardır, dolayısıyla yüksek seviyelerde risk içerir ve yatırdığınız parayı kaybetmenize sebep olabilir.Forex robotu yatırımları her yatırımcı için uygun bir pazar olmayabilir. Piyasanın içerdiği riskleri tam olarak anladığınızdan emin olunuz ve eğer gerek duyarsanız bu tip işlemleri daha önce yapmış olan kişilerden tavsiye alınız. Hiç bir forex robotu robotu %100 kazanç garantisi veremez. Kullanıcı, satın aldığı veya sipariş ile yaptırdığı her robotun zarar etme/ettirme ihtimali olduğunu ve bu ihtimalin belli bir oranı olmadığını kabul etmiştir. Birer bilgisayar yazılımı olan robotlarda iade işlemi yoktur. Forex robotu anahtar kelimeleri
türkçe forex ; forex robotu kullanan varmı ; forex teknik analiz ; forex yorumları ; forex robot download, foreks robotu indir ; forex forums. expert advisor scalping ; [forex para kazanan varmı] ; forex robot ea ; forex yatırım yorumları ; investing.com. free forex robots. foreks. foreks forum. otomatik forex ; forex ile nasıl para kazanılır ; forum forex ; top forex robot ; forex siteleri ; forex robotları ; alman foreks robotu, forex robotu forum. alman forex robotu yorumları ; alman forex robotu yorumlar ; [forex kullananlar] ; best metatrader expert advisor ; strategy tester forex ; free forex ea download, [forex para kazanma] ; expert advisor test ; forex sinyalleri ; ekonomik takvim. expert advisor indir ; forex ; alman robotu forex ; forex robotu nasıl kullanılır ; forex robotu indir ; forex ile para kazanılır mı ; foreks haber merkezi ; forex kullanıcı yorumları ; bedava forex robotu, [forex tüyoları] ; forex demo hesabı ; [forex ile kazananlar] ; "expert advisor nasıl kullanılır" ; how to create forex robot ; ücretsiz forex robotu indir ; expert advisor mql4 ; forex nasıl kazanılır ; "forex nedir" ; alman forex robotu, arbitraj nasıl yapılır ; alman forex robotu kurulumu, fx nedir ; forex sinyal ; "forex robotu nasıl kullanılır" ; forex forum. forex robot test ; forex sinyal robotu, fx expert advisor ; expert advisor kullanımı ; "expert nedir" ; foreks analiz ; günlük forex yorumları ; ücretsiz forex robotu, forex robotu, alman forex robotu yorum. hangi forex güvenilir ; alman robotu, en iyi forex robotu, forex program. forex robot free download, [forex programı] ; forex robot nasıl yapılır ; foreks robotu, en iyi foreks robotu, forex alman robotu, forex robot kullanan ; what is forex robot ; forex sinyal sistemleri ; expert advisor ; forex kitabı ; [robot forex] ; fx hedge ; forex döviz ; neden forex ; forex canlı borsa ; "forex uzmanları" ; [forex robot free] ; "forex stratejileri" ; forex temel analiz ; forex döviz yorumları ; forex programı indir ; forex robotu, en iyi forex sistemi ; alman robotu forex ; forex sinyal sistemleri ; fx signals. expert advisor mql4 ; "forex robot market" ; "forex analizleri" ; bilge forex ; expert advisor kullanımı ; ışık foreks. alman forex sinyalleri ; "forex sinyalleri" ; forex indicators. forex strateji ; forex signals turkey ; sell stop buy stop ; alman forex robotu kullananlar ; forex fiyatları ; takip eden zarar durdurucu, forex kazanma stratejileri ; forex saatleri ; forex sinyal robotu, forex sinyali ; günlük forex analizleri ; forex analiz ; forex yorumları ; arbitraj nasıl yapılır ; forex robot nasıl yapılır ; [forex sinyalleri] ; fx nedir ; en iyi forex robotları ; eur gbp forex ; alman forex robotu yorumlar ; forex fx ; forex firmaları ; forex günlük analiz ; destek fx ; forex yorumlar ; sell stop ; fx trading ; alb forex ; forex robot ea ; robot de forex ; "forex robot free" ; forex robotu kullanan varmı ; fx trades. forex forex ; forex hakkında ; forex sinyal programı ; alman forex robotu indir ; uzman forex ; forex sistemi ; forex nedir nasıl yapılır ; forex çalışma saatleri ; ea fx ; foreks yorumlar ; forex yatırım danışmanlığı ; forex altın yorumları ; forex ile ilgili yorumlar ; forex alman robotu, forex piyasasında teknik analiz uygulamaları ; forex kaldıraç nedir ; borsa forex ; best metatrader expert advisor ; ücretsiz forex sinyalleri ; günlük forex yorumları ; trader fx ; forex al sat sinyalleri ; forex signal turkey ; forex garanti kazanç ; buystop ; ücretsiz forex robotu indir ; forex sistem. forex sinyal programı indir ; forex yatırımcı yorumları ; forex factory ; forex teknik analiz ; investing.com. "buy stop" ; forex teknik analizleri ; forex yatırım nasıl yapılır ; foreks türkiye ; uzman danışman indir ; [forex robotları] ; trade fx ; forex teknik analiz yöntemleri ; forex tahminleri ; forex sistemleri ; forex robotları ; ücretsiz forex sinyal programı indir ; analiz forex ; forex robotu indir ; foreks analiz ; mt4 robot ; interbank fx ; forex piyasası ; en iyi foreks robotu, foreks robotu indir ; foreks yorum. forex piyasa ; alman robotu, forex işlemleri ; fx ea ; sell stop nedir ; [forex robot trader] ; forex robotu forum. forex al sat sinyal programı ; sell buy stop ; buy stop nedir ; forex hesaplama ; forex altın ; "forex uzman danışman" ; forex hesap açma ; gmx forex ; forex hakkında herşey ; takip eden zararı durdurucu, forex sinyal programları ; buy stop ne işe yarar ; [ea forex] ; forex tr ; fx fx ; otomatik forex ; forex tavsiye ; fx trade ; forex ne demek ; bedava forex robotu, en iyi forex ; ücretsiz forex robotu, what is forex robot ; sellstop ; [forex ea] ; forex robot test ; [forex sinyal] ; [forex expert advisor] ; forex eğitim video ; hangi forex güvenilir ; forex piyasaları ; gold forex ; sell stop ne işe yarar ; en iyi forex sitesi ; foreks forum. forex bot ; forex hesap ; foreks. ekonomik takvim. gcm foreks. forex video ; forex analizi ; "forex robotu forum" ; fx trader ; alman forex robotu forum. forex bilgileri ; forex altın yorum. forex sinyalleri ; buy stop ; forex riskleri ; alman forex robotu yorum. forex yatırım yorumları ; forex forex forex ; [türkçe forex] ; forex sinyal siteleri ; integral forex ; alman forex robotu, forex bilgi iletişim. fx expert advisor ; acm forex ; fx forex ; "invest az" ; en iyi forex sinyalleri ; fx demo ; forex sinyal ; alman foreks robotu, en güvenilir forex ; foreks robotu, alman forex robotu yorumları ; forex stratejileri ; forex yorum. expert advisor scalping ; en iyi forex robotu, forex ea robot free download, forex kurlar ; forex robot ea ; bedava forex sinyalleri ; ea forex 2015 ; ücretsiz forex robotu, forex garanti kazanç ; alman forex robotu indir ; alman forex robotu yorumlar ; robot forex 2015 professional ; forex robotu kullanan varmı ; forex sistemleri ; forex ea review ; forex robot 2015 ; ücretsiz forex ; günlük forex analizi ; uzman danışman indir ; forex tr ; what is forex robot ; forex robotu, "forex uzman danışman indir" ; forex analiz ; [robot forex] ; forex ea forum. alman forex robotu yorum. forex turkey ; forum forex ; en iyi forex sinyalleri ; forex deneme hesabı ; sellstop ; forex ankara ; foreks forum. forex robotu indir ; forex robot demo ; forex tutorial ; "forex sinyalleri" ; [forex ea] ; sell stop ne işe yarar ; günlük forex analizleri ; forex eğitimi ; forex sistem. expert advisor mql4 ; en iyi foreks robotu, "forex uzmanları" ; forex sinyal robotu, takip eden zararı durdurucu, ücretsiz forex sinyalleri ; [forex sinyalleri] ; forex sinyal programı ücretsiz ; forex robotu forum. free ea forex ; "forex robot market" ; en iyi forex robotu, gcm foreks. forex sinyal ; takip eden zarar durdurucu, forex takvim. buystop ; forex tahminleri ; forex robotları ; foreks yorum. ışık foreks. expert advisor scalping ; türkçe forex ; forex demo ; foreks. forex yorumlar ; forex sinyal programları ; forex programı indir ; metatrader robot ; forex yorumları ; forex robot nasıl yapılır ; [forex robotları] ; alman forex robotu nedir ; forex üyelik ; ea robot forex free ; güvenilir forex ; robot forex 2015 ; integral forex ; best metatrader expert advisor ; "sell stop" ; "forex uzman danışman" ; free robot forex ; otomatik forex ; "forex analizleri" ; "forex robot free" ; forex sinyal programı ; foreks robotu indir ; "forex robotu forum" ; sell stop ; forex teknik analiz yöntemleri ; forex indicators. ekonomik takvim. forex alman robotu, forex araçları ; forex analizleri ; forex al sat sinyal programı ; forex signals turkey ; buy stop ne işe yarar ; foreks robotu, forex yatırım danışmanlığı ; günlük forex yorumları ; foreks robotları ; forex robots 2015 ; [forex sinyal] ; ea forex robot ; sell stop nedir ; en iyi forex şirketleri ; sell stop buy stop ; forex haber ; forex sinyalleri ; "invest az" ; forex sinyal programı indir ; [türkçe forex] ; neden forex ; forex günlük analiz ; forex robot indir ; anlık forex sinyalleri ; forex firmaları ; alman forex robotu yorumları ; buy stop ; forex sinyal sistemleri ; fx expert advisor ; forex robot test ; "forex stratejileri" ; ea forex free ; forex iletişim. forex strateji ; forex bilgi ; forex yatırım yorumları ; alman foreks robotu, ücretsiz forex robotu indir ; [forex expert] ; forex sinyalleri ücretsiz ; alman forex robotu kullananlar ; [ea forex] ; forex işlemleri ; [forex expert advisor] ; forex sinyal siteleri ; forex tavsiye ; forex yorum. ea robot forex ; en iyi forex robotları ; alman robotu, forex ea 2015 ; alman forex robotu forum. forex kazançları ; alman robotu forex ; forex tüyoları ; alb forex ; [forex robot free] ; forex programı ; forex analizi ; forex teknik analiz ; "expert nedir" ; ea robot forex 2015 ; forex türkiye ; en iyi forex ; forex al sat sinyalleri ; foreks teknik analiz ; sell buy stop ; forex yasal mı ; ücretsiz forex sinyal programı indir ; buy stop nedir ; en iyi forex sitesi ; forex robot forum. en iyi forex şirketi ; alman forex robotu, forex temel analiz ; forex forum. forex teknik analizleri ; forex sistemi ; forex kazanma stratejileri ; "buy stop" ; foreks analiz ; forex eğitim. en iyi forex sistemi ; destek fx ; robot ea forex ; alman forex sinyalleri ; [forex robot trader] ; forex signal turkey ; ea robot forex professional 2015 ; forex forum siteleri ; bedava forex robotu, ;